skanuj0003

!■

j    Najwcześniejszym polskim ekspresjonistą byl Przybyszewski. Był redaktorem krakowskiego

L . „Życia” w którym w latach 19S9 - 1900 doszły do głosu tendencje e. - manifest Confiteor.

Był również współpracownikiem poznańskiego „Zdroju”, "w" którym w 1918 r. wydal programowe szkice „Powrotna fala”. Twórca „Naokoło ekspresjonizmu”, „Ekspresjonizm, Słowacki i Genezis z Ducha” wywodziły się one z tradycji romantyzmu i modernizmu. Duże znaczenie dla charakteru polskiego ekspresjonizmu mają hymny Kasprowicza, rozwijające model liryki ekspresjonistyczncj, ale także powieści Berenta -- „Próchno”, „Ozimina”, „Żywe kamienie”.

Obecność tendencji ekspresjonistycznyclT uzewnętrzniała się w lit. Młodej Polski np. ■'Wyzwolenie” Wyspiańskiego, „Róża” Żeromskiego,

Tendencje ekspresjonistyczne:

•    W okresie Młodej Polski - hymny Tana Kasprowicza, poezje i dramaty Tadeusza Micińskiego, twórczość Stanisława Przybyszewskiego i Wacława Berenta.”Wyzwolenie” Wyspiańskiego, „Róża” Żeromskiego.

•    W okresie dwudziestolecia - niektóre utwory skamandrytów np. Wiosna J. Tuwima; w poegi Emila Zegadłowicza; proza Juliusza Kadena — Bandrowskiego, twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Czasopisma i grupy ekspresjonistyczne - charakterystyka.

I. czasopismo „Zdrój” dwutygodnik poświęcony sztuce i kulturze umysłowej. Wyd. w Poznaniu 1917 - T92/J i 1922 poared. fi Hulewicza, który wraz ze swoim bratem Witoldem finansował jego wydawanie. Początkowo duży wpływ wywierał S. Przybyszewski. ). W latach 1916 - 1919 współpracował z czasopismem „Zdrój”, w któiym zamieścił programowe studium: Ekspresjonizm, Słowacki i Genesis z Ducha (191%).

Wokół,Zdroju” ukształtowała się grupa artystyczno - literacka „Bunt”, która wydała w kwietniu 1918 r. specjalny nr „Zdroju”. Przedstawiciele tej grupy to: S. Kubicki, M. Kubicka, S._Szmąj, W. Skotarek, bracia Hulewicza - Witold i Bohdan, AJSederski. Byli oni związani z ekspresjonizmem niemieckim, ale nadali pismu charakter bardziej radykalny niż -niemiecki „Der Sturm” . i „Die Aktion”. Wprowadzili element buntu, protestu, walki.    nrcn^&ó ' TsStoHą    .    ***■

Estetyka „Zdroju”:

wskazanie opozycji ducha i materii.

•    odrzucenie sztuki jako prostego naśladownictwa rzeczywistości

•    nastawienie na eksponowaniu podmiotu wypowiedzi, konwencja szczerości..

•    Poezja miała być wyrazem , ja”, uczuć,, emocji.

¥■ -v    => Niepokój znajdował odbicie w dynamizmie,

=> znamienna była dosadność słownictwa,

=> dobór wyrazów szokujących o silnym zabarwieniu emocjonalnym,

=> elementy fizjologii,

=> zerwani e z t radycyj ną wersy fi kacj ą.

3