T S Eliot Talent indywidualny

I

i

TRADYCJA 1 TALENT INDYWIDUALNY *

i

W angielskiej eseistyce krytycznej rzadko wspominamy o tradycji, chociaż od czasu do czasu nawinie się nam pod pióro jej imię, gdy ubolewamy, że jej nie ma. Nie mamy możności odwołać się do „tradycji” przyjętej, albo* do „pewnej tradycji”, co najwyżej używamy przymiotnika, mówiąc, że poezja Iksa czy Igreka jest „tradycjonalna” czy nawet „zbyt tradycjonalna”. Rzadko zapewne używa się tego słowa bez intencji potępiającej. Jeśli jest inaczej, jeśli ma być ogólnikową pochwałą, to zwykle domniemywać' ono każe jakąś udaną archaizację. Słowo to jakoś nie może zabrzmieć przyjemnie w uszach Anglika, jeśli nie zawiera w sobie czegoś z klimatu archeologii.

Z pewnością nie pojawi się ono u nas w krytycznych ocenach pisarzy żyjących i zmarłych. Każde społeczeństwo, każdy naród posiada nie tylko swój twórczy, lecz również swój krytyczny sposób myślenia i jeszcze mniej zdaje sobie sprawę z braków i wad swojej postawy krytycznej niż z ograniczeń swego ducha twórczego. Znamy, lub mamy wrażenie, że znamy, z olbrzymiej ilości pism krytycznych ukazujących się we Francji metody i postawy krytyczne Francuzów i konkludujemy stąd (niewiele myśląc o sobie), że Francuzi są „bardziej krytyczni" i czasem nawet uw&żamy to za komplement dla siebie: że niby

■ Napisane w 191? _rok_u.

1