291
§ 46. Współczynnik filtracji
ymał on wzór uzależniający współczynnik k od średnicy ziam, lepkości cieczy, ćłczynnika porowatości przestrzennej.
Wartości współczynnika k dla wody przy temperaturze 10°C obliczone przez :htera podane są w tablicy XXV, przy innych temperaturach (zmienionej lepki) odczytaną z tablicy wartość współczynnika
ł
racji należy pomnożyć przez mnożnik korygu- p
I, wzięty z tablicy XXIV.
Podanc tablice pozwalają na określenie współ-mnika filtracji zależnie od średnicy ziarn, poro-itości przestrzennej i temperatury. W naturze
nic zdarza się oczywiście, aby wszystkie ziarna
eh ustalamy pewną średnicę miarodajną okre-ną tak, że gdyby grunt składał się z kulek o tej inicy, to określony dla niego współczynnik filt-ęji odpowiadałby współczynnikowi danego grun-
Rys. 171
In naturalnego. Jak wskazują doświadczenia •prowadzone na gruntach naturalnych, za
lnicę odpowiadającą 10% na krzywej przesiewu, czyli taką, że ziarna równe |mniejsze od niej stanowią 10% (wagowo) całości próbki. Porowatość przestrzenną łatwo można wyznaczyć na podstawie pobranej z gruntu próbki, pod tym oczywiście warunkiem, żeby próbka była pobrana bez zniekształcenia struktury gruntu. Sposobem pośrednim, to znaczy zawartym między pomiarem wartości współ-ńtuka k w całej warstwie wodonośnej, a obliczeniem go w oparciu o analizę lulometryczną i porowatość próbki, jest badanie przepływu przez próbkę gruntu, .ysunck 171 przedstawia schematycznie przyrząd do pomiaru współczynnika iracji. W cylindrze, umieszczona między dwoma siatkami, znajduje się próbka untu (powinna ona być pobrana i przenoszona ostrożnie, aby nie naruszyć jej iktury wewnętrznej). Przez cylinder przepływa woda, a poziomy w dołączonych do próbki piczometrach wskazują panujące w gruncie ciśnienia. Pomiar polega na określeniu różnicy wysokości ciśnień w piczometrach AH oraz natężenia przepływu Q. Mając dane pole przektoju poprzecznego cylindra A i odległość między •metrami L, możemy wyznaczyć k z wzoru Darcy, a mianowicie
/ A AH
§ 47. Potencjalny ruch wód gruntowych
W praktyce zmiany prędkości filtracji są bardzo wolne, siły bezwładności mają znikomy udział w równaniach i pominięcie pierwszych wyrazów jest w pełni możliwe. Zastąpmy nadto ciśnienie przez wysokość położenia