0000023

na tle zakrzepu tętnicy mózgowej rozwija się powoli, lecz w ciągu stosunkowo krótkiego czasu; w guzie mózgu objawy chorobowe narastają Stopniowo, nieraz w ciągu długiego czasu, a w stwardnieniu rozsianym znamienne są stany poprawy i pogorszenia.

5. Skonstruowanie na podstawie wywiadów obrazu przebiegu, tj. dynamiki choroby stanowi piąty z kolei kanon, obowiązujący w wywiadach.

Ma to ważne znaczenie w każdym przypadku choroby u dorosłych, szczególnej wartości zaś nabiera, jeśli chodzi o dzieci.

Tutaj wywiady mają swoją własną specyfikę. Poznanie stanu zdrowia rodziców, a zwłaszcza matki dziecka, wymaga specjalnej skrupulatności. Stan zdrowia matki w czasie ciąży nie jest obojętny dla przyszłego dziecka. Szereg chorób dziecięcych układu nerwowego, które określaliśmy dawniej jako wrodzone i których przyczyn nie mogliśmy wyjaśnić, uważamy dziś jako wynikłe z chorób przebytych przez matkę w czasie ciąży lub za następstwo szkodliwości, na jakie kobieta ciężarna była narażona. Również liczne tzw. anomalie rozwojowe układu nerwowego mogą być tego zejściem, zwłaszcza pobierania przez ciężarną środków leczniczych. Liczne poronienia łub porody przedwczesne mogą być wynikiem kiły matki.

Wchodzą tu też w grę choroby zakaźne, które przez łożysko przejść mogą na płód, awitaminozy, uporczywe wymioty, krwotoki maciczne, rzucawka, ogólne wyniszczenie itd. O wszystkie te sprawy należy dokładnie wypytać matkę. Ważne jest tak samo odnotowanie, czy dziecko urodziło się w czasie, czy też poród był przedwczesny; jaki był przebieg porodu — prawidłowy, przedłużony, czy kleszczowy; czy stosowano w czasie porodu u matki znieczulenie, jakiego rodzaju i jak długo; jak się zachowywało dziecko po urodzeniu, czy oddychało dobrze, czy też był bezdech, czy nic było sine, czy nie miało drgawek; czy stosowano sztuczne oddychanie. Ile dziecko ważyło po urodzeniu, czy ssało dobrze, jak było karmione, jak przybierało na wadze, jak się dalej rozwijało, kiedy zaczęło siadać, stać, chodzić, mówić, a u dzieci starszych — kiedy zaczęło czytać, chodzić do szkoły, jak się w szkole uczy itd.

Wszystkie te pytania mają znaczenie w ocenie stanu układu nerwowego dziecka.

Zęby użyć kilku tylko przykładów przytoczę, iż w powstawaniu choroby Little’a rolę niepoślednią odegrać może przedwczesny, przedłużający się lub kleszczowy poród; dla rozmaitych zespołów chorobowych mózgowych nie bez znaczenia jest, między innymi, przebyta choroba zakaźna matki, zwłaszcza różyczka, i na tym tle powstałe zapalenie mózgu u płodu; toksoplazmoza przybiera całkiem odmienną postać u matki aniżeli u zrodzonego przez nią dziecka.

Co więcej, zauważono nawet, że w pewnych porach roku oraz w pewnych miejscowościach częściej rodzą się dzieci z anomaliami rozwojo-

14