DSC05831

Zaburzenia na tle lękowym u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym... 275

I 0_Zjecko podlega tu ocenie poprzez wynik pracy jaki uzyska. Dzieci z wielkim napięciem przystępują do wszelkiego rodzaju testów, sprawdzianów, kartkówek.

Ad. b) Dzieci przeżywąją moment oddawania ocenionych prac. Wstydzą się niepowodzeń, czują się gorsze od innych, obawiają się krytyki ze strony nauczyciela, boją się negatywnego zachowania ze strony rodziców. Część dzieci traci wiarę we własne możliwości, ucieka od problemów zamiast konstruktywnie próbować je rozwiązywać. Część dzieci zamyka się w sobie i pielęgnuje oraz rozwija zachowania lękowe, generalizując je później na inne sytuacje życiowe. Dzieci zdrowe wskazywały na sytuację lękogenną w 70% przypadków (73,3% chłopców i 66,6% dziewcząt), a w grupie dzieci z MPD sytuację tę wymieniło, aż 93,3% chłopców i 53,3% dziewcząt.

Ad. c) Niesprawiedliwe ocenianie, a więc subiektywne poczucie krzywdy uczniów wynikające z niejasnych kryteriów oceny ich postępów w nauce, co odczuwają dzieci zdrowe w 60% chłopcy i 46,6% dziewczęta, a u dzieci z MPD odpowiednio 20% i 13,3%.

Ad. d) Lękogenne relacje w kontaktach uczeń — uczeń odnaleźć można w sytuacji rywalizacji o ocenę. T\i w obu badanych grupach dominują dziewczęta, przy czym wśród MPD, aż 80% (chłopcy tylko w 20%), a zdrowych 40% (chłopcy (33%). Jest to sytuacja niezwykle stresująca zarówno dla ucznia zdrowego, który otrzyma ocenę niższą od ucznia o przeciętnych możliwościach, jak i dla ucznia słabego, który mimo wielu wysiłków nie jest w stanie dorównać kolegom uzyskującym wysokie wyniki. Walka klasowa o stopnie nosi cechy, dla jednych — walki o przetrwanie, dla innych — potrzeby utrzymania swej ściśle określonej pozycji w systemie klasowym.

Analiza sytuacji wynikająca z ankiety świadczy o tym, iż środowisko szkolne ma bezpośredni wpływ na kształtowanie się zachowań lękowych u dzieci z MPD i ich zdrowych rówieśników. Można też zaobserwować, że u dzieci z MPD występują częstsze zachowania lękowe w odpowiedzi na wpływ środowiska szkolnego w porównaniu z ujawnieniem się tych zachowań u dzieci zdrowych. Dzieci z MPD sytuacje lękogenne przeżywają częściej ze względu na dodatkowe problemy zdrowotne i emocjonalne. Wśród 60-osobowej populacji badanych dzieci 71,6% charakteryzuje wysoki stopień niepokoju, a u dzieci z MPD najwięcej jest osób z cechami introwertywnymi — 60%, 20% ekstrawertyków i 20% z osobowością pośrednią. Uczniowie zdrowi to ekstrawertycy — 40%, introwertycy 33,3% oraz 26,7% z osobowością pośrednią. Niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z wylewnym impulsywnym ekstrawertykiem czy z pełnym rezerwy, ostrożnym introwertykiem - uczucie lęku towarzyszy im w równym stopniu. Różnica polega jedynie na sposobie radzenia sobie z nim. Introwertyk ze swej natury cichy, rozważny, zamknięty w sobie ma rzadką okazję wyładowania swych nagromadzonych w szkole lęków, stąd jego większa skłonność do nabywania zachowań charakterystycznych dla lęku. Postać mózgowego porażenia dziecięcego ma wpływ na kształtowanie się lękowych zachowań u dzieci w szkole.    ^F *

w*    —