DSC05850

tor***!*⁴*’ Zaburzenia emocjonalne dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym... 28!

HPflpjdcftii które stwarza poczucie zagrożenia i zagubienia się w nim. Ten Mi poczucia bezpieczeństwa w późniejszym wieku przekształca się w kk HkIbrakiem akceptacji przez osoby z najbliższego otoczenia i rówieśników, poczucie winy i wstydu, kształtuje i utrwala postawę lękową, która j czasem może się stać głównym mechanizmem wyznaczającym i rcgulują-H ich_tzachowanie jako osób dorosłych (Ignatowicz, 1993; Maciarz, 1998; Mpwicz, 1999).

■Zaburzenia emocjonalne występujące u dziecka z mpdz mogą się obja

wiać:

„zaburzeniami adaptacyjnymi,

Eeakcjami nerwicowymi,

& zaburzeniami zachowania,

^Hicałtowaniem się nieprawidłowego rozwoju osobowości,

-wystąpieniem ciężkich zespołów nerwicowych czy psychotycznych (Igna-towicz, 1993).

■Zachowanie dzieci z porażeniem mózgowym przeważnie odbiega od pochowania dzieci niewykazujących uszkodzeń OUN. Często obserwuje się Występowanie nadpobudliwości emocjonalnej, przejawiającej się w łatwym Wowstawaniu i dużej sile reakcji emocjonalnej. U jednych pojawia się w formie nadwrażliwości w zakresie emocji prostych i najczęściej prowadzi do silnych, ale i krótkotrwałych wybuchów afektów. Mogą na przykład pojawiać się wybuchy szybkiego gniewu z błahego powodu, złość czy kłótnia. U innych nadpobudliwość w sferze emocjonalno-uczuciowej przyjmuje postać '■wzmożonej lękliwości. Dziecko wtedy reaguje lękiem na pojedyncze bodźce oraz złożone sytuacje (Ignatowicz, 1993; Zabłocki, 1998).

U dziecka z porażeniem mózgowym możliwe jest również wystąpienie zahamowań w sferze emocjonalno-uczuciowej, wyrażające się w osłabionych reakcjach uczuciowych na bodźce, które są zazwyczaj mocno przeżywane. Niekiedy następuje silne zahamowanie ekspresji emocjonalnej jako efektu nadmiernej kontroli zewnętrznego zachowania (Zabłocki, 1998). Nierzadko jest też spotykana u takiego dziecka postawa negacji, objawiająca się zaburzonym kontaktem emocjonalnym z otoczeniem oraz brakiem dojrzałości społecznej. Przejawia się to ogólnym nastawieniem „anty” i robieniem wszystkiego na przekór (tamże).

Zespoły nerwicowe pojawiają się często w okresie dojrzewania. Dodatkowym czynnikiem ich powstawania, zwłaszcza u dorastającej młodzieży niepełnosprawnej, jest brak atrakcyjnego wyglądu fizycznego, który w tym