0000025 2

26

A. Kabsch

stronę dotyczy w równym stopniu 2, 3 i 7 połączenia, a najmniej 1, 4, 5 i 6 połączenia stawowego.

d. Odrębnej analizy i specjalnej uwagi wymagają mięśnie działające na głowę, szyję i obręcz barkową, zgodnie z drugą hipotezą niniejszej pracy. Umownie mięśnie te, dla podkreślenia ich złożonej czynności nazwano „szyjno-obręczo-wymi". Spośród 107 aktonów jest ich zaledwie 5 (4,8%), ale w działaniu na głowę i szyję rozwijają 82 funkcje. Model tych funkcji w zakresie szyjnego odcinka kręgosłupa przedstawia ryc. 6. Liczba tych funkcji jest dość równomiernie rozłożona na całym przebiegu kręgosłupa szyjnego. Natomiast działanie tych mięśni na obręcz barkową przedstawiono w tab. II.

Tabela II

Funkcje mm. szyjno-obręczowych w obrębie obręczy barkowej

	M usculus	Scapuia				Clavic.
		Elev.	Add.	Abd.	Rotatio	Elev.
1	M. trapezius-pars desc.	+	+		+	+	4
2	M. rhomboideus minor.	+	+		+		3
3	M. levalor scapulae	+	+		+		3
4	M. cleidomastoideus					+	1
5	M. cleidooccipitalis					+	1
	V	3	3		3	3	12

W działaniu na obręcz barkową mięśnie'te rozwijają jedynie 12 funkcji. Trzeba jednak z naciskiem podkreślić, że dotyczy to generowania znacznej wielkości momentów sił. W związku z tym ich 82 funkcje, ściślej 82 różnej wielkości momenty sił rozwijane równocześnie względem stawów głowy i szyjnego odcinka kręgosłupa — muszą być równoważne przez momenty sił innych mięśni działających na ten odcinek kręgosłupa. Analogicznie, taka sama czynność nastąpi, gdy wymienione mięśnie „szyjno-obręczowe” będą ustalały obręcz barkową dla działania mięśni „obręczowo-ramiennych", przy działaniu na ramię w jego przemieszczaniu względem obręczy barkowej. Oczywiście nie będą to wtedy jedyne mięśnie redukujące zbędne stopnie swobody obręczy barkowej. Jednak ich działanie na nią i na głowę oraz szyję jest znaczące. Na obecnym etapie badań nie da się jeszcze ustalić wielkości tych momentów ani ich składowych: siły mięśniowej i ramion tej siły. Można jednak już — na podstawie znajomości przestrzennego przebiegu tych mięśni i mięśni przykręgosłupo-wych — oszacować wielkości ich ramion sił. Porównanie wypada zdecydowanie na korzyść mięśni „szyjno-obręczowych”. Zatem według z grubsza ustalonego oszacowania ich siłowe oddziaływanie na kręgosłup będzie znacznie większe niż mięśni przykręgosłupowych.

e. Na obecnym etapie nie badano też bliżej mięśni działających równocześnie na głowę i szyję oraz na klatkę piersiową i piersiowy odcinek kręgosłupa. Ustalono jedynie, że są to 22 aktony, rozwijające względem głowy i szyjnego odcinka kręgosłupa 302 funkcje. Natomiast w działaniu na klatkę piersiową będą to aktony z grupy tzw. mięśni pomocniczych oddechowych. W badaniach ich możliwości siłowych nie da się ich wydzielić spośród innych mięśni szyi i karku. Inne badania prowadzone w tutejszym Zakładzie Biomechaniki (5) ujawniły dodatni związek większości spirometrycznych parametrów oddychania z wielkością momentów siły mięśni prostujących głowę i szyję (istotność związków na poziomie 0,01).