10028

Globalne koszty logistyki (GKL) związane z obsługą określonego ry„k w jednym roku są w abstrakcyjnym modelu wyboru gałęzi transportu określon” następująco [2, s. 64]:

Globalne koszty logistyki = Koszty transportu + Koszty zapasów w drodze + Koszty składowania i realizacji zamówień + Koszty zapasów utrzymywanych w przedsiębiorstwie lub matematycznie:

GKL = s_xP + it_xCP + Z(P/Q) + it_xCP.

K. Rutkowski wzór ten podaje również dla globalnych kosztów fizycznej dystrybucji towarów z uszczegółowioną formułą matematyczną [30, s. 32]:

Globalne koszty fizycznej dystrybucji towarów = Koszty transportu

+ Koszty zapasów w drodze + Koszty składowania i realizacji zamówień + Koszty zapasów utrzymywanych w przedsiębiorstwie lub matematycznie:

GKL = s_xP + it_xCP + Z(P/Q) + iC(Q/2)Kc, gdzie dla obu wzorów: s_x - stawka przewozowa w gałęzi x,

P - roczny popyt na dany produkt, wyrażony wagowo, i - wskaźnik rocznych kosztów utrzymania zapasów,

I - czas dostawy produktu gałęzią x (jako ułamek 365 dni),

C - wartość lub cena produktu (wyrażona w zł),

Z - koszty składowania i realizacji zamówień.

Częściami składowymi tego modelu są zatem:

i Transport lub bezpośrednie koszty przemieszczania, stawka przewozowa z reguły za 100 kg (s_x) x liczba jednostek taryfowych wysyłanych rocznie (P), czyli s_xP.

•    Koszty składowania in-transit, wskaźnik rocznych kosztów utrzymania zapasów (i) 1 czas dostawy (t„) 1 wolumen wagowy rocznych dostaw (P) x wartość produktu (C), czyli it_xCP.

•    Koszty składowania i realizowania zamówień; liczba zamówień składanych rocznie, co z kolei jest pochodną wielkości zamawianych przesyłek (Q), popytu (P) i kosztów składania i realizacji zamówień przypadających na przesyłkę (Z), czyli Z(P/Q).

• Koszty zapasów utrzymywanych w przedsiębiorstwie (zapas normalny wynikający z cyklu dostawy oraz zapas bezpieczeństwa stanowiący zabezpieczenie na wypadek niezrealizowania dostawy w terminie). Koszty utrzymania

Koszty ogólne lub całkowite i współzależność kosztów logistyki

zapasu normalnego są określane przez roczny wskaźnik kosztów utrzymania zapasów (i) x wartość produktu (C) x średnia wielkość zapasów w przedsiębiorstwie (Q/2), czyli iC(Q/2). Wielkość zapasu bezpieczeństwa jest w tym modelu efektem subiektywnego szacunku oczekiwanych odchyleń.

Roczne koszty składania zamówień = (koszty złożenia zamówienia) x (liczba zamówień w roku) = S x D/Q;

Roczne koszty utrzymania zapasów = (roczna stopa określająca koszty utrzymania zapasów) x (koszt jednostkowy) x (średni poziom zapasów), gdzie symbolami są:

D - wielkość popytu, w jednostkach/rok,

S I koszt złożenia zamówienia (lub przestawienia produkcji), w zł/zamówienie,

C - koszt jednostki, w zł/jednostkę,

i - stopa określająca koszty utrzymania zapasów, w %/rok,

Q - wielkość zamawianej partii, w jednostkach,

TC — globalne koszty składania zamówień oraz kosztów utrzymania zapasów, w zł/rok.

średni poziom zapasów wynosi Q/2.

Globalne roczne koszty zapasów (TC) ~ roczne koszty składania zamówień + roczne koszty utrzymania zapasów;

Q 2

Znalezienie wartości Q, która minimalizuje globalne koszty zapasów, należy do klasycznych problemów kalkulacyjnych. Można obliczyć różniczkę TC, przyjąć jej wartość równą zeru, a następnie określić wartość Q.

TC=-^ ₊ ^ = 0, |M| Q>=^, Q = M.

Q 2    Q² 2    iC    \ iC

Równanie powyższe stanowi podstawę do określania klasycznej ekonomicznej wielkości zamówienia (EWZ) sformułowanej przez Wilsona, która minimalizuje koszty zapasów. Mimo iż koszty zostały tu zminimalizowane w skali roku, można to równanie zastosować także do dowolnego innego okresu pod warunkiem, że wielkość popytu i stopa określająca wielkość kosztów utrzymania zapasów są kompatybilne. Dla przykładu, jeśli popyt jest określony na bazie miesięcznej, to również na takiej samej bazie musi być podana stopa określająca koszty utrzymywania zapasów [2, s. 87].

4