10040

Koszty logistyki przedsiębiorstw

nego (wynajętego) - zaopatrzenia surowcowego i zbytu znajdują się najczęściej na koncie kosztów usługi obce - transport.

Ad. (2). Koszty zapasów. Zarządzanie zapasami ma duże znaczenie dla każdej firmy. Koszty zapasów w systemie logistycznym firmy są ważne z trzech powodów: (1) stanowią ważną składową całkowitych kosztów logistyki; (2) poziom zapasów utrzymywanych przez firmę w różnych punktach systemu logistycznego oddziałuje na poziom obsługi, jaki firma może zapewnić klientom; (3) kosztowe regulacje trade-offs wewnątrz systemu logistycznego i poza nim znajdują ostatecznie odbicie w kosztach utrzymania zapasów [21]. Większość firm oblicza roczne koszty utrzymania zapasów jako odsetek średniej wartości zapasów. W firmie uwzględnia się dwa rodzaje rachunku kosztów zapasów:

—    rachunek bieżący kosztów zapasów według rodzajów i miejsc, który pozwala na bieżące zarządzanie i kontrolę zapasów,

—    rachunek hipotetyczny, obejmujący szacunki i analizy kosztów potencjalnych, ukrytych, trudnych do zewidencjonowania oraz kosztów zmiennych.

Dla celów operacyjnych i bieżących działań firmy wystarcza rachunek bieżący kosztów zapasów. W procesie podejmowania decyzji logistycznych o strategicznym znaczeniu dla firmy niezbędny staje się rachunek hipotetyczny. Istotę i zakres kosztów zapasów stanowią: (I) koszty tworzenia zapasów, (2) koszty utrzymania zapasów, (3) koszty wyczerpania zapasów, a podział tych grup podano na rysunku 21.

Rys. 21. Podział kosztów zapasów

Źródło: Cz. Skowronek, Z. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1995,1 249.

Koszty tworzenia zapasów obejmują koszty fizycznego tworzenia zapasów oraz koszty procesów informacyjnych związanych z zakupem materiałów. Związane z procesami informacyjnymi na ogół są kosztami względnie stałymi. Mogą one być także zaliczone do kosztów przepływu strumieni rzeczowych i informacyjnych fazy zakupu (zaopatrzenia).

Gromadzenie zapasów pociąga za sobą następujące kategorie kosztów tworzenia zapasów:

—    koszty gromadzenia zapasów zaopatrzeniowych,

—    koszty gromadzenia zapasów produkcyjnych,

—    koszty gromadzenia zapasów dystrybucyjnych,

—    koszty gromadzenia zapasów odpadów.

Na rysunku 22 przedstawiona została systematyka kosztów logistyki gromadzenia zapasów.

^r Koszty fizycznego gromadzenia zapasów 1 k___J		r Koszty procesów informacyjnych _____1
	ii
	KOSZTY GROMADZENIA ZAPASÓW

Koszty zapasów zaopatrzeniowych	Koszty zapasów produkcyjnych		Koszty zapasów dystrybucyjnych	Koszty odpadów
	V
Surowce	Produkcja w toku		Wyroby gotowe	Zwroty
Materiały	Półprodukty		Części zamienne	Materiały
Produkty				Elementy

Rys. 22. Systematyka kosztów logistyki gromadzenia zapasów Źródło: K. Ficoń, Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Wyd. Impuls Plus Consulting, Gdynia 2001, s. 379.

Informacyjne koszty tworzenia zapasów składają się generalnie z następujących rodzajów kosztów cząstkowych: koszty wyboru dostawcy, koszty przygotowania zamówień, koszty prowadzenia negocjacji, koszty otwarcia zlecenia i koszty przygotowania zlecenia. Ilustruje to rysunek 23.