10044

Koszty logistyki Przedsiębiorstw

dany produkt ze względu na braki odpowiednich zapasów w przedsiębiorstwie. Rozmiary dochodów nie zrealizowanych z bieżącej sprzedaży ocenia się na podstawie liczby wycofanych zamówień.

Koszty realizacji opóźnionych dostaw są w większym stopniu uchwytne wartościowo i stanowią dodatkowy wydatek ponoszony przez firmę realizującą zalegle zamówienia klientów. Na koszty opóźnionych dostaw składają się dodatkowe koszty biurowe i koszty sprzedaży oraz dodatkowe koszty transportu i przeładunku. Zjawisko wyczerpania zapasów dotyczy również zapasów produkcyjnych, a więc materiałów, półwyrobów i części. W tym przypadku szacuje się koszty niedoboru materiałów na podstawie straconych korzyści z tytułu nie wyprodukowanych wyrobów gotowych.

Koszty utrzymania zapasów w tranzycie występują rzadziej niż poprzednie, choć w pewnych sytuacjach mogą stanowić dla firmy znaczący wydatek, zwłaszcza przy działalności dystrybucyjnej i dostarczaniu produktów do klientów własnymi środkami transportowymi. Ważną kwestią jest sposób kalkulacji tych kosztów i ustalenia wydatków.

Kosztowe trade-off: Koszty zapasów, stanowiące podstawę decyzji logistycznych, tworzą odrębny hipotetyczny rachunek, który obejmuje:

— kalkulację zmiennych kosztów kapitałowych wg szacunków dla różnych poziomów stóp procentowych,

— zmienne koszty składowania,

— zmienne koszty obsługi i ryzyka,

— zmienne koszty dostaw,

— koszty straconej sprzedaży bieżącej i ewentualnie szacunki strat ze sprzedaży w przyszłości,

— koszty realizacji zaległych zamówień,

— kalkulację kosztów utrzymania zapasów w tranzycie.

Rachunek ten należy uzupełnić analizą modeli zapasów oraz analizą trade-offs, biorącą pod uwagę następujące, alternatywne względem siebie grupy kosztów:

— koszty utrzymania zapasów a koszty zamawiania (przestawiania),

— koszty utrzymania zapasu bezpieczeństwa a koszty niedoboru zapasu,

— koszty utrzymania zapasów a koszty zamawiania kontra koszty wyczerpania zapasu,

— koszty utrzymania zapasów w tranzycie a koszty transportu do klienta.

Wzajemne relacje między kosztami zapasów (trade-off) przedstawia rysunek 30 [32].

Rys. 30. Wzajemne relacje między kosztami zapasów (trade-off)

Źródło: M. Nowicka-Skowron, Efektywność systemów logistycznych, PWE, Warszawa 2000, s. 98.

W przedsiębiorstwie przemysłowym A. Weselik podzielił koszty utrzymania zapasów na:

(1) koszty zaangażowania kapitału w finansowanie zapasów,

(2) koszty magazynowania,

(3) koszty starzenia się zapasów [50],

Uszczegółowienie tego podziału ilustruje rysunek 31.