10065

Koszty logistyki przedsiębiorstw mentów kosztów. Oznacza to, że analiza kosztów musi bazować na rzeczywistych i wiarygodnych informacjach (danych źródłowych), uruchamianych m.in. poprzez systemową analizę czynności logistycznych i tworzenie sprawnego systemu ewidencji i informacji oraz rachunku kosztów uwzględniającego podstawowe przekroje dezagregacji kosztów, wspartego adekwatnymi metodami podziału kosztów w oparciu o pierwotne informacje źródłowe charakteryzujące badane procesy logistyczne.

W polskich przedsiębiorstwach przemysłowych porównywane są następujące koszty logistyki:

(1)    transportu dostaw do magazynu przedsiębiorstwa i klienta (procedura na rysunku 43),

(2)    utrzymania magazynów i działów gospodarki magazynowej,

(3)    przepływu danych dotyczących materiałów i wyrobów, transportu i sterowania,

(4)    dyspozycji wyrobów, transportu i zdolności eksploatacyjnych,

(5)    zamrożenia kapitału w środkach trwałych i obrotowych.

Natomiast do analiz i porównań firm w krajach rozwiniętych wykorzystywane są w strukturze kosztów logistyki przedsiębiorstwa najbardziej kapitałochłonne, do których należą cztery grupy, tj.:

1)    koszty administracyjne, związane z realizacją zamówień,

2)    koszty magazynowania i pakowania,

3)    koszty transportu,

4)    koszty zapasów (zamrożonego kapitału w zapasach).

Koszty te i ogółem koszty logistyki wyrażone są tam miernikiem udziału procentowego od wartości obrotów przedsiębiorstwa. Ogólnie przyjęty sposób określania kosztów logistyki na podstawie stawki procentowej od wartości obrotu przydatny jest do porównań firm w ramach tylko jednej branży. Firmy różnych branż powinno się porównywać w sposób bardziej precyzyjny.

Ważnym zagadnieniem w planowaniu nowych rozwiązań i ich weryfikacji jest umiejętność określania rodzajowej struktury kosztów w poszczególnych obszarach i kategoriach. Szczególnie istotny jest też podział na koszty stałe i zmienne.

W przedsiębiorstwie koncentracja sił i środków powinna skupiać się na organizacji centrów kosztów i zysku opartych na komórkach zaopatrzeniowych, produkcji i sprzedaży. Określić należy, czy mają to być centra kosztów, czy też centra zysku, a to zależy od rodzaju specjalizacji produkcji, siły wzajemnych powiązań kooperacyjnych itd. W przedsiębiorstwach o tradycyjnej funkcjonalnej strukturze organizacyjnej, specjalizacji technologicznej itd. działy zaopatrzenia i wydziały produkcji mogą być jedynie centrami kosztów, a działy sprzedaży centrami zysku.

ROZDZIAŁ 6 TWORZENIE I WYKORZYSTANIE ZBIORÓW INFORMACJI O KOSZTACH LOGISTYKI

Koszt logistyki w przedsiębiorstwie to suma wydatków związanych z realizowanymi poszczególnymi funkcjami logistycznymi, tj. zakupami, transportem, utrzymaniem zapasu, magazynowaniem, dystrybucją, obsługą klienta, przepływami informacyjnymi. W celu identyfikacji tego kosztu niezbędne jest stworzenie w przedsiębiorstwie odrębnego rachunku kosztów. W przedsiębiorstwie obserwacji poddawane są w zasadzie wszystkie koszty, jednakże na różnym poziomie agregacji, wynikającym najczęściej zobowiązującego w nim układu kont księgowych. Plan kont może być konstruowany w dużym stopniu dowolnie z uwzględnieniem tych kont, które zapewnią rejestrowanie wartości, wymaganych przez przepisy formalnoprawne. Wynika z tego, że pozostawiona przez prawodawcę swoboda w budowaniu planu kont umożliwia prezentowanie kosztów zagregowanych, jak również na dowolnym poziomie ich szczegółowości. Nie ma też żadnych przeciwwskazań, które nie pozwalałyby na rejestrowanie kosztów dotychczas nie obserwowanych. Uzależnione jest to od potrzeb ich obserwowania, i, co najistotniejsze, umiejętności ich wyizolowania spośród dotychczas obserwowanych kosztów zagregowanych. Do grupy takich kosztów należą m.in. koszty logistyki.

J. Majewski podał praktyczną metodę rejestracji kosztów logistyki występujących w przepływie materiałów w przedsiębiorstwie i ich reprezentatywny podział, który może być obserwowany [31]. Łańcuch przepływu materiałów (rysunek 45) składa się z następujących ogniw:

1)    pozyskiwanie materiałów,

2)    magazynowanie materiałów,

3)    transport wewnątrzzakładowy,

4)    magazynowanie produkcji nie zakończonej,

5)    magazynowanie wyrobów gotowych,

6)    przekazywanie wyrobów gotowych.