9. URZĄDZENIA DO KOMPENSACJI MOCY BIERNEJ 676
Kondensatory z wyciekiem takiego syciwa należy przechowywać w zamkniętych beczkach lub pojemnikach, składować w chłodnym miejscu i przekazać do specjalistycznego przedsiębiorstwa celem zniszczenia zgodnie z wymogami ekologii.
W pomieszczeniach z bateriami kondensatorów powinien znajdować się termometr z zaznaczoną maksymalną dopuszczalną temperaturą otoczenia.
Urządzenia, w skład których wchodzą baterie renomowanych firm pracują latami bez uszkodzeń i ich konserwacja ogranicza się tylko do czyszczenia z kurzu i innych zanieczyszczeń.
W kondensatorach spotykanych w kraju najczęstszymi uszkodzeniami są przebicia jednej lub kilku zwijek powodujące (w jednostkach WN) zwarcia szeregowej grupy zwijek, zmiany ich pojemności i zadziałania zabezpieczenia zerowo-prądowego w przypadku połączenia baterii w podwójną gwiazdę.
Częstymi uszkodzeniami jednostek kondensatorowych jest ich nieszczelność, wybrzuszenie, pęknięcie spawu, a nawet rozerwanie kadzi. Uszkodzenia te powodują wyciek syciwa.
Zwarcie części zwijek w jednostkach WN prowadzi do przegrzania jednostki, a następnie wybrzuszenia kadzi i jej pęknięcia lub rozerwania. Przegrzanie jednostki najłatwiej jest wykryć przez malowanie plam na kadziach termofarbą, zmieniającą kolor pod wpływem temperatury.
W bateriach nn zdarzają się przepalenia wkładek bezpieczników spowodowane dużymi wartościami prądów przejściowych przy dołączaniu kolejnego stopnia baterii. Należy je wymienić na nowe.
W przypadku awarii urządzeń do kompensacji należy jak najszybciej wyłączyć je spod napięcia (o ile nie zrobiły tego zabezpieczenia), a następnie jeśli w skład urządzeń wchodzi bateria kondensatorów — należy je rozładować i uziemić. Dalsze postępowanie określa dokładnie szczegółowa instrukcja eksploatacji.
WYKAZ WAŻNIEJSZYCH OZNACZEŃ
B = \/X — susceptancja dwójnika, S Bab, Bk, Bca — susceptancje międzyfazowe Bw — susceptancje międzyfazowe po kompensacji C — pojemność baterii kondensatorów, pF D — moc dystorsji, V • A
&Q — dynamiczna zdolność kompensacyjna silnika synchronicznego GAB, Gbc, Gca — konduktancje międzyfazowe H — liczba członów kompensatora mocy biernej I — prąd, wartość skuteczna, A
Ilptlią składowa czynna i bierna podstawowej harmonicznej prądu
Im — n-ta harmoniczna prądu, wartość skuteczna, A lH, £ — wartość zespolona i sprzężona n-tej harmonicznej prądu 7^ prąd wyższych harmonicznych (bez harmonicznej podstawowej)
If — prąd wzbudzenia silnika synchronicznego, A
^/min»ifnua — minimalny dopuszczalny prąd wzbudzenia ze względu na moment obciążenia i jego wartość względna K — moc deformacji, V • A kv współczynnik forsowania wzbudzenia
km — współczynnik napięciowego wykorzystania baterii kondensatorów L indukcyjność, mH m — kolejny numer fazy układu trójfazowego N moc pulsująca układu trójfazowego, V-A n - częstotliwość względna (rząd harmonicznej dla liczb całkowitych) np,n9 — częstotliwość względna rezonansu równoległego i szeregowego ne - częstotliwość względna (gałęzi) filtru LC P — moc czynna. W, kW Q - moc bierna, var, kvar
Qb.(Qf) moc bierna wg definicji Budeanu (Fryzegó)
Qb — moc bierna baterii kondensatorów, kvar, Mvar Qu moc bierna użytkowa, kvar Q0 - dobroć
Qsmin*(Gsomin) minimalna wartość mocy biernej silnika, (przy biegu jałowym)
Qsmas*((2sonux) — maksymalna wartość mocy biernej silnika, (przy biegu jałowym)
S moc pozorna, V • A. kV - A
Sw — moc pozorna źródła po kompensacji, V-A, kV A S. — moc zespolona Sk moc zwarcia, MV- A
’SqWq0) statyczna zdolność kompensacyjna silnika synchronicznego, (przy biegu jałowym)
T okres podstawowej harmonicznej napięcia, s
T' — stała czasowa przejściowa silnika synchronicznego, s
THD (Total Harmonie Distortion) współczynnik odkształcenia napięcia lub prądu U wartość skuteczna napięcia, V, kV
17,, UM — wartość skuteczna podstawowej oraz n-tej harmonicznej
VS,USr napięcie na zaciskach silnika synchronicznego i wartość względna
Uf - napięcie sieci, kV
Ub - napięcie baterii kondensatorów, kV
X reaktancja dwójnika, fi
Xc,(Xl) reaktancja pojemnościowa, (indukcyjna), ii Xh,(Xj) - reaktancja baterii kondensatorów, (dławika)
Xdr,(Xtłr) — reaktancja synchroniczna podłużna, (poprzeczna), wartość względna XPr reaktancja Potiera. wartość względna Z„ — impcdancja układu dla n-tej harmonicznej i — kąt opóźnienia wyzwalania tyrystora — kąt obciążenia silnika synchronicznego ż współczynnik mocy v - współczynnik odkształcenia napięcia, %
<p — przesunięcie fazowe między prądem a napięciem ij/ — początkowa faza napięcia co0 — pulsacja drgań własnych obwodu LC w, — pulsacja napięcia sieci
LITERATURA
9.1. Akagi H., Nabae A., Atok S.: Control strategy ofactive power fiłters using multiple voltage-source PWM convertcrs. IEEE Trans. Ind. Appl. Voł. IA-22. 1986. No 3.
9.2. Białkicwicz H., Białkiewicz Z.: Filtry wyższych harmonicznych jako źródło mocy biernej w zakładach przemysłowych. Biuletyn Elektroprojektu. 1985. Nr 1.
9.3. Białkiewicz Z.: Zasilanie filtrów' LC przez dławiki zwarciowe. Energetyka. 1986. Nr 5 - Biuletyn IEn.
9.4. Białkiewicz Z.: Oszczędnościowe rozwiązanie filtrów LC wyższych harmonicznych. F.ncrgetyka. 1990. Nr 3 — Biuletyn IEn.
9.5. Bisztyga K. i in.: Nadążny układ kompensacji mocy biernej naKWK Brzeszcze. Wiadomości Elektrotechniczne. 1978. Nr 8.
9.6. Bisztyga K. i in.: Wspomagane komputerowo projektowanie zautomatyzowanych układów napędowych. Warszawa, PWN 1985.
9.7. Cholcwicki T.: Rodzaje mocy przy przebiegach odkształconych. Stan obecny badań. Przegląd Elektrotechniczny. 1980. Nr 3.
9.8. /(pexc;iep P.: HsMepenue u oąemta Kauecmea oaeKmpojHepeuu npu uecuMMcmpuunou u ne.iwteunou uaepyjse. Mockbu, 3HeproaiOMH3ąar 1985.