Sedymentacja jest zjawiskiem polegającym vu osadzaniu cząstek zawiesiny pod wpływem siły odśrodkowej lub siły ciężkości. Praktycznie osadzanie cząstek zawiesiny realizuje się w warunkach działania siły odśrodkowej, stosując wirówki. Zawiesinę w probówkach wirowniczych umieszcza się w rotorze. Podczas wirowania probówka jest ustawiona pod kątem około 45° (rotor kątowy) lub prostopadle (rotory horyzontalne uchylne) względem osi obrotu.
Warunki sedymentacji określa się. podając przeciążenie i czas wirowania. Przeciążenie A$ (wielkość bezwymiarowa, wielokrotność przyspieszenia ziemskiego g) występujące podczas wirowania oblicza się ze wzoru:
$ćnt v- capkKliwoiZ. r - prom** wirowania. g - rr/)tp«ri/raie ornukie
Uwzględniając fakt. że dla większości wirówek v podawane jest jako liczba obrotów na minutę i zakładając, że promień wirowania mierzymy w centymetrach, wartość przeciążenia można obliczyć ze wzoru:
Określenie prędkości sedymentacji wymaga uwzględnienia sił działających na cząstkę zawiesiny podczas wirowania. Działająca na cząstkę zawiesiny siła odśrodkowa F0 powoduje, że przemieszcza się ona w kierunku dna probówki wirowniczej (ryc. 12.8). Siła odśrodkowa jest równoważona przez siłę wyporu Fm i silę lepkości
r
Ryc. 12J. Siły działające na cząstkę zawiesiny podczas wirowania
304