342 343

342 Zarządzanie projektami

stawia tablica 7.5. Przyjmiemy, że zużycie środków jest w trakcie trwania wszystkich czynności równomierne w czasie.

Korzystając z wyznaczonych uprzednio harmonogramów, można określić zapotrzebowanie na środki w poszczególnych okresach. Zapotrzebowanie wynikające z harmonogramu ASAP przedstawia tablica 7.6, natomiast zapotrzebowanie, wynikające z harmonogramu ALAP — tablica 7.7.

Tablica 7.5

Czynność	Całkowite zużycie środków finansowych	Zużycie środków finansowych przypadające na jeden okres	Całkowite zużycie zasobów pracy	Zużycie zasobów pracy przypadające na jeden okres
/I	20	4	5	i
B	21	3	7	i
C	30	5	6	i
D	16	2	8	i
E	9	3	3	i
E	24	6	4	i
G	8	4	2	i
H	20	4	5	i

Tablica 7.6

Okres	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Środki finansowe	7	7	7	7	7	10	10	10	10	10	7	12	12	6	6	4	4	4	4	4
Zasoby pracy	2	2	2	2	2	3	3	3	3	3	2	3	3	1	i	1	1	1	1	1
Tablica 7.7
Okres	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	II	12	13	14	15	16	17	18	19	20
Środki finansowe	4	4	4	4	4	8	8	10	10	10	10	9	11	11	11	4	4	4	8	8
Zasoby pracy	1	1	l	i	1	2	2	3	3	3	3	2	3	3	3	1	1	1	2	2

Oczywiście łączne zapotrzebowanie na środki finansowe oraz na zasoby pracy jest w obu harmonogramach takie samo i wynosi odpowiednio 148 oraz 40 jednostek. Przyjęcie jednego z harmonogramów jako obowiązującego wymaga jednocześnie akceptacji przez decydenta opracowanego na jego podstawie planu finansowania projektu oraz planu zatrudnienia jego realizatorów.

Istotne dla możliwości terminowego zakończenia projektu może być zapotrzebowanie na środki w jednostce czasu. Przypuśćmy, że dla rozpatrywanego projektu ograniczenie dostępności środków finansowych w każdym okresie wynosi 10 jednostek środków, a do realizacji projektu w każdym okresie może być zatrudnionych 2 pracowników. Analizując pod tym kątem obydwa rozpatrywane harmonogramy, stwierdzamy, że w pierwszym z nich (ASAP) występuje niedobór środków finansowych w okresach 12 i 13. Zapotrzebowanie na zasoby pracy przekracza ich dostępność w okresach od 6 do 10, a także w okresach 12 i 13. W drugim z harmonogramów (ALAP) są okresy, w których występuje niedobór środków finansowych (okresy 13, 14 i 15) oraz niedobór zasobów pracy (okresy 8, 9, 10, 11, 13, 14, i 15).

Sytuację, gdy dostępne środki powinny być wykorzystane do realizacji większej niż dopuszczalna liczba czynności nazywamy konfliktem zasobów. Chcąc uzyskać realistyczny harmonogram, należy uprzednio rozwiązać wszystkie konflikty zasobów.

W dalszych rozważaniach zajmiemy się harmonogramem ASAP. Ponieważ realizacja tego harmonogramu nie jest możliwa, powstaje pytanie, czy istnieje inny harmonogram czasowo-optymalny, który pozwala uniknąć powstałego konfliktu zasobów. Poszukując takiego harmonogramu, wykorzystamy rezerwy czynności niekrytycznych dla harmonogramu ASAP.

Pierwszy z konfliktów pojawia się w okresie 6. Możemy go rozwiązać, przesuwając o dwa okresy rozpoczęcie czynności D (aż do momentu zakończenia czynności B). Ponieważ rezerwa czynności D w harmonogramie ASAP wynosi 2, więc przesunięcie to nie wpłynie na wyznaczony uprzednio czas krytyczny. Po dokonaniu tego przesunięcia stwierdzamy pojawienie się konfliktu w okresie 8, związanego z realizacją trwającej czynności C oraz planowanym rozpoczęciem czynności D i E. Ponieważ czynność D była już uprzednio opóźniona i wyczerpana została jej rezerwa, więc decydujemy się na przesunięcie rozpoczęcia czynności E aż do momentu zakończenia czynności C. Kontynuując modyfikację harmonogramu stwierdzamy, że w okresie 12 należałoby realizować czynność £>, rozpocząć realizację opóźnionej czynności £, a także, zgodnie z harmonogramem ASAP rozpocząć realizację czynności krytycznej F i czynności G. Jednoczesna realizacja czterech czynności w okresie 12 nie jest możliwa, stąd dwie z nich muszą zostać opóźnione. Niestety, zarówno dalsze opóźnienie rozpoczęcia czynności E, jak i opóźnienie rozpoczęcia czynności krytycznej F wpłyną na opóźnienie realizacji całego projektu w stosunku do czasu krytycznego. Planujemy więc rozpoczęcie czynności E w okresie 12 oraz rozpoczęcie realizacji czynności F po zakończeniu realizacji czynności E, czyli w okresie 15. Czynność G przesuwamy o dwa okresy i rozpoczynamy jej realizację w okresie 15, wykonując ja równolegle z czynnością D. Realizacja przesuniętej z konieczności czynności H rozpocznie się w momencie zakończenia czynności F, czyli w okresie 19. Realizacja całego projektu będzie trwała 23 okresy.

Powyższe rozważania wskazują na to, że nie udało się nam znaleźć innego