46 47 2

W sprawie dotychczasowego odżywiania się wypytuję.,, go, ile razy dziennie spożywa posiłki, jaki pokarm przeważa (mieszanv ^ ^C^^0tc. jarski, tłusty), czy dużo spożywa przypraw korzennych, konserw, stołuje się w domu, ile spożywa pokarmów na raz, czy jada regularnief ^ % odwrót — w różnym czasie, jak szybko jada, czy podczas jedzenia załai ^ T sprawy, czy bezpośrednio po posiłku sypia, czy podczas jedzenia ni; ^la'^nQe i jakie, czy woda, którą pije, nie jest twarda, skąd pochodzi, czy jest zabJ_Dⁿ*P°je od zanieczyszczeń, jak dużo pije na raz i na dobę. Odpowiedź na wyny °^na pytania ma szczególnie duże znaczenie w chorobach narządu trawienia, nasuwać na myśl cukrzycę, moczówkę prostą i inne choroby.    ^02e,*ż

Nieodpowiednie warunki mieszkaniowe mogą przyczynić • powstania pewnych chorób lub do ich nasilania się. Wilgotne i zimne miesT ^d° usposabiają do zapadania na gościec. Bardzo suche mieszkanie utrudnia 1^7*°^ suchego nieżytu oskrzeli. Ustęp w podwórzu może być przyczyną rwy kuk”* Ciasne, przeludnione, źle przewietrzane mieszkania przyczyniają się do wza ^' nego zakażania się lokatorów. W każdym przypadku należy wyjaśnić^’ mieszkanie jest suche, ciepłe, ciasne, ciemne, czy jest woda bieżąca’ ^ w mieszkaniu jest łazienka i ustęp, czy dom jest murowany, czy drewniany i*? jest podłoga, czy przewietrzanie jest dobre itp.

Znaczenie mają również właściwości klimatyczne miejscowo*• w której chory obecnie mieszka lub pracuje oraz w której mieszkał przędli W miejscowościach błotnistych i wilgotnych, sprzyjających rozmnażaniu si widliszków, nieraz panoszy się zimnica, w miejscowościach podgórskich, gda[ brak dostatecznej ilości jodu w wodzie—wole itd. Wywiady mają wyjaśnić.jak# cechy ma miejscowość (sucha czy wilgotna, błotnista, lesista z przewagą drzew liściastych czy szpilkowych, górzysta, nizinna, nadmorska, otwarta dla wiatrów stopień nasłonecznienia, wahania temperatury powietrza w ciągu doby i pó_r roku, ilość opadów atmosferycznych, obfitość komarów, częstość wola, zimnicy chorób stawów i innych chorób wśród miejscowej ludności).

Niedostateczne ubranie sprzyja przeziębieniu i powstającym w związku z tym chorobom. Niemniej szkodliwe jest przesadnie ciepłe ubieranie się, przy którym nie da się osiągnąć zahartowania skóry. Zaniedbanie należytego pielęgnowania skóry usposabia do powstawania chorób skórnych.

Badanie podmiotowe kończymy wywiadami r o d z i n n y m i oraz dotyczącymi najbliższego otoczenia. Konieczność tych wywiadów wynika z tego, że choroba badanego może pozostawać w związku z chorobą lub nawyknieniami rodziców albo z chorobą osób, z którymi często się styki Dziedzicznie są przekazywane nieraz skłonności do chorób psychicznych, nowotworów i chorób przemiany materii (cukrzyca, dna, otyłość i in.), a także krwawiączka (haemophilia). Kiła oraz gruźlica rodziców, nadużywanie przeznieb napojów alkoholowych mogą wybitnie zaważyć na potomstwie, wywołując poważne zaburzenia dystroficzne, a nawet zmiany swoiste. W niektórych rodzinach uderza częstość chorób narządu krążenia (choroba nadciśnieniu*! lub niedociśnieniowa, wady serca itd.) albo nerek.

Stykanie się z osobą chorą na gruźlicę płuc, dur osutkowy i niektóre muc choroby przyczynia się do zapadania na nie.

BADANIE PRZEDMIOTOWE

Badanie przedmiotowe przeprowadza się za pomocą:

1)    podstawowych metod badania fizycznego;

2)    metod pracownianych;

3)    metod specjalistycznych.

Do podstawowych metod badania fizycznego należą: oglądanie, obmacywanie, opukiwanie i osłuchiwanie. Do metod pracownianych należą metody badania fizyczne, chemiczne, bakteriologiczne i in. wydalin, wydzielin i płynów ustrojowych; do specjalistycznych — metody stosowane w poszczególnych specjalnościach medycyny (w ginekologii, położnictwie, laryngologii itd.). W podręczniku zostaną omówione podstawowe metody badania fizycznego.

OGÓLNE WIADOMOŚCI O PODSTAWOWYCH METODACH BADANIA FIZYCZNEGO

Wymienione cztery metody badania fizycznego stosuje się w zakresie wszystkich narządów człowieka. Opukiwanie i osłuchiwanie znajdują największe zastosowanie w badaniu narządów klatki piersiowej, a obmacywanie — w badaniu brzucha i narządów brzusznych.

OGLĄDANIE

Oglądanie (inspectio) jest najstarszą z czterech metod podstawowych. Metoda ta jest bardzo przydatna w badaniu chorego pod warunkiem, że lekarz wyrobi sobie umiejętność spostrzegania i nieprzeoczenia widocznych zmian.

Oglądanie stosuje się do badania zarówno ogólnego stanu chorego, jak i poszczególnych narządów, przy czym tę metodę często kojarzy się z obmacywaniem. Niezbędnym warunkiem powodzenia w badaniu oglądaniem jest dostateczne oświetlenie symetrycznych miejsc, gdyż w przeciwnym razie łatwo można nie dostrzec niedużych zmian, np. braku symetrii obu połów klatki piersiowej. Prócz tego ma znaczenie źródło światła. I tak np. żółtaczkowe zabarwienie powiek, zupełnie wyraźne, gdy się je ogląda przy dziennym świetle, może ujść uwagi, gdy się je bada przy świetle elektrycznym. Niektóre objawy (np. rozszerzenia żylne, powiększenie i guzki tarczycy, uderzenie koniuszkowe) są niekiedy lepiej widoczne w bocznym oświetleniu.

47