497

488 Rośliny ze stanowisk naturalnych

chemiczny surowca mało zbadany. Brak jest charakterystycznego zapachu i smaku. Ziele nie może zawierać innych gatunków przywrotnika. Powinno zachować swoje naturalne zabarwienie. Zbierać tylko na zamówienie.

Zastosowanie. W medycynie ludowej stosowany do gojenia ran i wyrzutów skórnych.

Zbiór ziela przeprowadza się w maju i w czerwcu w okresie kwitnienia. Później skupienia przywrotnika są mniej widoczne pomiędzy innymi rozwijającymi się roślinami i przy tym trudniej oddzielić je od innych roślin, szczególnie traw. Poza tym w późniejszym okresie liście poraża mączniak, tworząc białe plamy. Ziele ścięte w okresie zakwitania sierpem czy nożem wraz z rozetą liści odziomkowych zawiera około 30% kwiatów i 70% liści. W zielu zebranym w drugiej połowie lata stosunek ten zmienia się i składa się ono wtedy prawie wyłącznie z liści.

Suszyć można w warunkach naturalnych w cieniu lub w^t suszarni ogrzewanej do 40°. Szybko ususzone ziele prawie nie zmienia swej naturalnej barwy. Nie ma charakterystycznego smaku ani zapachu. Po ususzeniu należy jeszcze raz surowiec doczyścić, usuwając obce domieszki, wypłowiałe liście oraz rozkrusz. Opakowanie dajemy półszczelne, pakujemy ostrożnie, gdyż ziele łatwo się kruszy. Należy chronić je przed światłem, łatwo bowiem płowieje. Przechowywać w dziale surowców obojętnych.

55. Rdest ptasi -— Polygonum aviculare L.

(Inne nazwy: świńska trawa, wróble języczki, podróżnik, drutowiec) Rodzina: Rdestowate — Polygonaceae

Jest to roślina jednoroczna lub dwuletnia bardzo pospolita i znana jako ruderalna lub chwast. Rośnie masowo w całej Polsce na przydrożach, placach, podwórkach, pastwiskach, miedzach, czasem nawet łąkach, polach i brzegach rzadkich lasów. Ma płożące się kolankowate łodygi, drobne eliptyczne lub lancetowate liście i białe nikłe kwiaty, które zakwitają piętrami od dołu. Gdy na wierzchołku kwiaty są w pąkach, dolne mają już nasiona, których drobne czarne dziobki wystają z przekwitłych kwiatków. Kwitnie od czerwca do października. Zapach ma słaby, trawiasty, smak cierpkawy. Rdest ptasi rozrasta się głównie w czerwcu i lipcu. Często bywa porażony grzybem, który tworzy na liściach białe plamy. Podczas suszy liście są drobniejsze, cała roślina przybiera barwę szarawą. W miejscach zacienionych o większej wilgotności wyrastają rośliny wyższe, bujniejsze, o większych liściach i pozostają zielone do jesieni.

Surowiec. Surowiec stanowi ziele rdestu ptasiego' — Hba Poły goni avicularis FP III (syn. Hba Avicularis). Są to ususzone pędy zbierane w okresie kwitnienia. Łodygi podzielone na węzły, w węzłach kolankowato