akty mowy16

216 A. WIERZBICKA

Pozdrowienia = Chcąc spowodować, żebyś wiedział, żs będąc z dala od (z Cąpri),    ciebie, myślę o tobie,

wiedząc, że nie mogę, mówiąc to, spowodować, aby się to stało,

mówię: chcę, żeby ci było dobrze.

Witaj (w Warszawie). == Chcąc spowodować, aby ci było dobrze, kiedy jesteś .    ze miĄ w moim miejscu,

wiedząc, że nie mogę, mówiąc to, spowodować, aby się to stało,

mówię: chcę, aby ci tu było dobrze.

Moje kondolencje. = Wiedząc, że stało ci się coś złego (umarł ci ktoś bliski),

zakładając, że odczuwasz z tego powodu ból, chcąc spowodować, żebyś wiedział, że ja także odczuwam ból z tego powodu, mówię: ja także odczuwam ból z tego powodu.

Gratulacje.    = Wiedząc, że spowodowałeś dla siebie coś dobrego,

(gratuluję)    zakładając, że jesteś z tego powodu zadowolony,

chcąc spowodować, żebyś wiedział, że ja także jestem zadowolony,

mówię: ja także jestem z tego powodu zadowolony.

Dzięki.    — Wiedząc, żc spowodowałeś dla mnie coś dobrego,

(dziękuję)    chcąc spowodować, żebyś wiedział, że oceniam to,

mówię: jestem ci wdzięczny.

Przepraszam.    = Wiedząc, że spowodowałem dla ciebie coś złego,

•    chcąc spowodować, żebyś mi wybaczył,

mówię: żałuję, że to zrobiłem.

(Oczywiście eksplikacje powyższe nie idą zbyt daleko; słowa takie, jak ból, zadowolony, oceniać, wdzięczny, wybaczyć czy żal, wymagają odrębnego rozważenia. Skonfrontowanie eksplikacji tych słów z eksplikacjami „beha-bitywów” może wskazać na potrzebę zmodyfikowania tych ostatnich eksplikacji — mogą się one okazać nieco redundantne).

. Według Seacie¹ a gratulacje _.sa .zbliżone do podziękowań w tym, że oba te akty wyrażają tylko to. co jest ..warunkiem szczerości” każdego z nich: warunkiem szczerości gratulacji jest' to_t abxAnówiacy był zado-walony z iakiegfl^Ada,rzerila>.-Awiaznrie.ffO-^z admsatcm~i.J?orzvstiie£r^jdla adresata, warunkiem szczerolci-pndyięknwab jest — aby mówiący czuł wdzięczność z powodu jakiegoś korzystnegmiila,niego aktu wykonanego

przez adresatą^...Pozdrowienia. natomiast.me.....maia żadnego warunku

szczerości a,ni żadnej w ogóle „treści propozycjonalnej ” i są tylko aktem Uprzejmego rozpoznania, jednej nanhy przez drugą²⁷.

Jak widać z eksplikacji, które zaproponowałam powyżej, myślę, że pozdrowienia (przynajmniej witam i pozdrawiam; nie wykluczam, że także dzień dobry, dobranoc, do widzenia) mają pewną treść i pewien „warunek szczerości”. Pakt, że zwykłe wypowiada się je "w" sposób czysto

²⁷ Op. cii., s. 66.

konwenc j onalny, tej tezie: w każ* czysto konwencji ma rację Leibniz significatione be significatione coi pozdrowienia nal hyęh: to nie zm lentiae.

Leibnizowska gratum etiam i zwięźlej sza. Wyt to, że eventum fi tak że może ow

Austin włącz |pujące szczególni i Leibniz traktom li życzenia (-bemtś I malurn alterO*

polega, jak wypadku. a

Błogoeinas

tysrayA* tów, w ponentani

*«

” Op. A, ^M Op- A

i