Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsiębiorstwie
11.4. Analiza krótkoterminowej statycznej płynności finansowej
Dla przedsiębiorstwa i wszystkich grup zainteresowanych, jak już przedstawiono, ważnym celem analizy jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jaka jest płynność przedsiębiorstwa. Konsekwencje utraty płynności finansowej dla firmy są zazwyczaj poważne. W wypadku zwłoki w realizacji powstałych zobowiązań dostawcy nie zechcą udzielać następnych kredytów lub zrezygnują ze sprzedaży ratalnej. Przedsiębiorstwo utraci także opinię solidnego partnera handlowego, a to może spowodować wcześniejszą wymagalność zobowiązań. Odbiorcy znając powstałą sytuację będą mieli większe możliwości przyjęcia korzystnych dla siebie ustaleń przy negocjacji ceny, warunków dostaw i płatności. W sytuacji braku gotówki firma zmuszona jest bowiem często do sprzedaży części produkcji po kosztach własnych lub nawet ze stratą. Aktualni i potencjalni wierzyciele udostępniający swój kapitał na krótki okres, dostawcy, klienci i pracownicy chcą natomiast sprawdzić pewność należności z tytułu udzielonych kredytów, dostaw, zamówionych towarów i stosunku pracy. Dlatego też muszą oni znać ryzyko braku płynności, by w porę podjąć odpowiednie kroki, mające na celu ograniczenie zagrożeń wskazujących na możliwość poniesienia strat.
Ważnym narzędziem w ocenie krótkoterminowej płynności finansowej są wskaźniki płynności, które określa się jako stopnie płynności. Tworzone są one przez porównanie określonych pozycji aktywów (krótkoterminowe pokrycie środków) i krótkoterminowych zobowiązań. Wynik tego porównania powinien określać zdolność płatniczą przedsiębiorstwa, tj. informować czy i jak dalece zgodne są krótkoterminowe zobowiązania w swojej wysokości i wymagalności ze stanem środków płatniczych i innych krótkoterminowych źródeł pokrycia. W teorii i praktyce stosowane są wskaźniki płynności o zróżnicowanym polu recepcji. W zależności od treści licznika poszczególnych wskaźników, wyróżnia się wskaźniki płynności I, II i III stopnia. Ustalenie przedstawionych wskaźników i późniejsza ich ocena poprzedzona być musi klasyfikacją aktywów obrotowych według stopnia ich płynności. Podstawą dla podziału aktywów krótkoterminowych na trzy stopnic płynności może być kryterium ekonomiczne lub też kryterium rachunkowe. W anal izach zewnętrznych jak i wewnętrznych najczęściej stosowane jest kryterium rachunkowe. Według tego kryterium podział środków obrotowych jest następujący:
- I stopień płynności - inwestycje krótkoterminowe,
- II stopień płynności - należności krótkoterminowe,
438