atlas rehabilitacji ruchowej (19)

Rehabilitacja w schorzeniach odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa Rozdział 1

wierzchownego i głębokiego), pomocnych w postawieniu właściwej diagnozy oraz ocenie bieżącego stanu funkcjonalnego chorego.

Rehabilitacja w schorzeniach odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa Rozdział 1

Rys. 2. Działanie amortyzujące krążka międzykręgowego

O

o

Najczęstsze przyczyny bólów krzyża

Spośród najczęstszych przyczyn bólów krzyża na plan pierwszy wysuwają się dolegliwości związane z uszkodzeniem krążka międzykręgowego, tzw. „dysku". Charakter dolegliwości oraz ich nasilenie są zależne od stopnia uszkodzenia Oraz zakresu przemieszczenia fragmentów krążka wywierającego ucisk na inne tkanki. Rozróżnić tu można: nadmierne uwypuklanie się pierścienia włóknistego krążka (tzw. protruzja), przepuklinę jądra miażdży-stego z pęknięciem pierścienia (tzw. ekstruzja) i najcięższy stopień - wypadnięcie jądra miażdżystego (tzw. prolaps). Zmiany chorobowe najczęściej dotyczą przestrzeni w odcinku lędźwiowym pomiędzy kręgami L4-L5 i L5-S1, zatem uciskowi podlegają odpowiednio korzenie rdzeniowe (potocznie tzw. „korzonki") L4, L5 lub SI. Objawia się to m.in. bólem korzeniowym (rwa kulszowa) i parestezjami (zaburzeniami czucia, drętwienia, mrowienia) zazwyczaj w obrębie pośladka, uda, łydki i stopy lub przy masyw-niejszych przepuklinach - niedowładem mięśni podudzia i stopy. Przy mocnym ucisku korzenia SI występują zaburzenia czynności pęcherza moczowego i funkcji seksualnych.

Specyficznym i niebezpiecznym schorzeniem dolnego odcinka kręgosłupa jest kręgozmyk. Objawia się on ześlizgiem najczęściej piątego kręgu lędźwiowego (L5) ku przodowi, wraz z całym kręgosłupem, względem kości krzyżowej. Wada ta jest często wykrywana przypadkowo na zdjęciach RTG, ponieważ nie zawsze jest źródłem większych dolegliwości bólowych. Wystąpienie kręgozmyku mogą spowodować zarówno wady wrodzone w budowie kręgów, urazy, jak i proces zwyrodnieniowy kręgosłupa. Kręgozmyk bardzo często pojawia się u młodych, aktywnych fizycznie, sprawnych, uprawiających sport osób. Dlatego bóle kręgosłupa zgłaszane także przez dzieci nigdy nie powinny być bagatelizowane.

Autor: dr Adrian Kużdżał Konsultant merytoryczny: dr Andrzej Szczygieł

Strona 3