Przykład 2.1. Obliczyć pracę w układzie zamkniętym, którego energia wewnętrzna uległa zmianie od wartości U, = 5000 kJ do wartości U2 = 4000 kJ, jeśli z zewnątrz zostało doprowadzone ciepło Qt 2 =i = 6000 kJ.
Rozwiązanie
Zgodnie z pierwszą zasadą termodynamiki bilans energetyczny układu ma następującą postać
LU2 = 5000-4000 + 6000 = 7000 kJ
P
1
p-V
Ponieważ znak pracy jest dodatni, została ona przez układ wykonana.
Przykład 2.2. Czynnik gazowy zamknięty w cylindrze podlega przemianie, której wykresem w układzie współrzędnych ciśnienie — objętość (p-V) jest odcinek linii prostej (rys. 2.8). Parametry czynnika w punkcie początkowym przemiany wynoszą
luk widać na rys. 2.8, pole przedstawiające pracę bezwzględną w ukła--l/ln p-V jest trapezem, a więc
£1.2 = ^(P1+P2)(V2-V1) = y (0,4 • 106+
+ 0,25-106)-(0,5-0,2) = 97 500 J = 97,5 kJ
\ v \ \
ri/ykłaJ 2.3. Winda o masie 2000 kg pozostaje w spoczynku na w ysokości ht = 8 m powyżej dna szybu. Następnie zostaje wciągnięta na w ysokość h2 = 80 m. W tym momencie pęka lina wciągowa i winda umila swobodnie na dno szybu, gdzie zostaje wyhamowana przez silną piężynę. Układ hamujący jest wyposażony w blokady sprawiające, że winda pozostaje w położeniu maksymalnego ugięcia sprężyny. Za-k lądując, że całe zjawisko przebiega bez strat, obliczyć: a) energię potencjalną windy w jej początkowym położeniu względem dna szybu; h> energię potencjalną windy w jej najwyższym położeniu względem dna u/ybu; c) pracę wykonaną na podniesienie windy; d) energię kinetyczną 1 prędkość windy tuż przed uderzeniem w sprężynę; e) energię potencjal-iii| całkowicie ugiętej sprężyny; f) energię układu składającego się / windy i sprężyny w stanie: 1 — w chwili początkowej, 2 — gdy winda usiąga najwyższe położenie, 3 — tuż przed uderzeniem windy o sprężynę; 4 — po zatrzymaniu się windy na dnie szybu.
Rozwiązanie
11) Ep{ = mg(hl —h0) = 2000-9,81 -8 = 156 960 J = 156,96 kJ
li) Ep2 = mg(h2 — h0) = 2000-9,81-80 = 1 569 600 J = 1569,6 kJ
1) Pierwsza zasada termodynamiki — wzór (2.17) — redukuje się do
Ep — ~
ponieważ AU = 0; AEk = 0; Qt 2 = 0.
Li 2 = Epl-Ep2 = 156,96-1569,6 = -1412,64 kJ
d) Proces swobodnego spadania między stanami 2 i 3 odbywa się bez Ntrat, zatem L2 3 = 0. Ponadto <22,3 = 0.
Pierwsza zasada termodynamiki przyjmuje postać
AEkx 3 + AEP23 = 0, czyli Eky - Ek2 + Ep3 - Epi = 0.
kcie końcowym p2 = 0,25 MPa
41
V2 = 0,5 m3. Obliczyć pracę bezwzględną wykonaną podczas przemiany.
Rozwiązanie
Praca bezwzględna L{ 2 wykonana podczas przemiany jest równa polu powierzchni zakreskowanemu na rys. 2.8, które wyznaczają punkty Pj, 1, 2 i V2.