CCF20110103010

Technika badania narządu ruchu

Przywodzenie (adductio). Chory leży na wznak. Zgięcie biodra przeciwległego nie tylko astala tu miednicę, ale daje miejsce dla badanej kończyny, krzyżującej linię pośrodkową ciała. Kąt przywodzenia wynosi około 40°.

Obracanie uda (rotatio). Badać je można w pozycji wyprostnej stawu biodrowego i w jego zgięciu pod kątem prostym. Przy badaniu w pozycji wyprostnej chory leży na wznak. Jego golenie zwisają z brzegu stołu, kolana są zgięte pod kątem 90°, a stawy biodrowe znajdują się w wyproście w zerowej pozycji. Ruchy obrotu do wewnątrz {rotatio interna) wykonujemy przez odchylenie goleni na zewnątrz, i odwrotnie, jeśli chcemy obracać na zewnątrz {rotatio externa).

Badanie jest wygodniejsze, zwłaszcza u dzieci, jeśli kładziemy badanego na brzuchu i ustawiamy golenie pionowo do stołu przez zgięcie kolan o 90° iiyc. 6.12).

Badanie ruchu obracania w zgięciu biodra o 90° wykonujemy w pozycji leżącej na wznak przy zgięcia kolana 90° (ryc. 6.11). I tu wychylenie goleni w bok pokazuje kąt obrotu. Obracanie wynosi normalnie około 45° w obu kierunkach, jest jednak róż-■e przy badaniu w pozycji wyprostnej i zgięciowej biodra. Należy pamiętać, że wielkość ruchu, zwłaszcza w stawach o ruchu wieloosiowym, zależy od wieku badanego i większa jest u dzieci. W pierwszych dwóch dekadach życia ruch odwodzenia i rotacji bioder zmniejsza się o około 10-15°.

W obu badaniach pozycja goleni służy jako wskazówka, która wykazuje kąt skręcenia.

położyć kończyny równolegle do poziomu stołu. Należy pamiętać, że od 4. do 6. mż. przykurcz zgię-ciowy biodra i kolana jest fizjologiczny.

Utajony przykurcz stawu biodrowego wykrywa test Thomasa - przy maksymalnym zgięciu zdrowego stawu biodrowego, kolano po chorej stronie unosi się nad powierzchnię stołu. Kąt, jaki tworzy oś uda z powierzchnią stołu, określa wielkość kąta przykurczu (ryc. 6.13).

Przykurcz w przy wiedzeniu lub odwiedzeniu. Jeśli u badanego, który leży na wznak i trzyma kończyny ułożone równolegle do siebie, odstęp pępka od kolca biodrowego przedniego górnego jest po jednej stronie krótszy, musimy starać się ułożyć miednicę symetrycznie, tj. przywrócić rów-noramienność trójkąta: pępek - oba kolce biodrowe, to znaczy prostopadłe położenie linii łączącej kolce biodrowe przednie górne do linii pośrodko-wej ciała (ryc. 6.10a).

Ukośne ułożenie miednicy może być uwarunkowane wadą w połączeniu lędźwiowo-krzyżowym, ale główną przyczyną bywa przykurcz stawu biodrowego w płaszczyźnie czołowej. W przypadku przykurczu w przywiedzeniu kolec po stronie przykurczu jest uniesiony wyżej, a w przykurczu w odwiedzeniu - obniżony.

Kąt przykurczu wynosi tyle stopni, o ile trzeba daną kończynę przywieść lub odwieść, żeby linię łączącą oba kolce biodrowe przednie górne ustawić prostopadle do linii pośrodkowej ciała.

Kolano. Zginanie jest u młodocianych możliwe aż do zetknięcia się łydki z udem; w późniejszym

m

__cZ>

'*m

6.2

Zakres ruchów stawu biodrowego

Rodzaj ruchu	Wartość w stopniach
•ji Zginanie	110-120
»\ Prostowanie	30
jlj Odwodzenie*	50
j|^s Przywodzenie*	40
Skręcanie do wewnątrz	45
: Skręcanie na zewnątrz	45

■Odwodzenie w zgięciu wynosi 60-80°, przywodzenie okoto 50°.

-0⁽

Ryc. 6.13. Test Thomasa: maksymalne zgięcie jednego stawu biodrowego wykrywa przykurcz zgięciowy w drugim stawie.

•*.    .i _•»

Wykrywanie przykurczu w biodrze. Badając ruchy stawu biodrowego w sposób systematyczny i prowadząc ruch dokładnie od jednej krańcowej pozycji do drugiej, łatwo wychwycimy uby-mk w krańcowym sektorze ruchu, co oznacza przy-kwcz. Przykurcze mogą być w zgięciu, w przywieszeniu czy w obrocie {contmctura in flexione, ab-Łtctione, rotatione).

Przykurcz w zgięciu. Hiperlordoza lędźwiowa u badanego leżącego na wznak budzi po-deyzenie przykurczu zgięciowego stawu biodrowego, kompensuje go bowiem i dzięki temu chory może

Ryc. 6.14. Pomiar zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy.

-h.-:

¹ >'.•>

^m TtLr "i

siisH