Badanie narządu ruchu
fm
jg%
’4
mtm
Prostowanie (ezten^io). Chory leży na brzuchu i unosi badaną kończynę w płaszczyźnie strzałkowej ku tyłowi. Dokładniej można zbadać ruch wyprostny stawu biodrowego, jeśli na stole leży tylko tułów badanego, a jego kończyna przeciwnej strony zwisa z brzegu stołu ku dołowi (ryc. 6.9), co stabilizuje miednicę podczas unoszenia badanej kończyny ku górze. Stopień wyprostu, liczony od zerowej pozycji, wynosi około 30°.
Przeprost (hyperextensio). Jeżeli wyprost przekracza normalną granicę, mówimy o przeproście biodra.
Uwaga! W trakcie badania często pomija się sprawdzenie przeprostu stawu biodrowego, a ruch ten pierwszy znika w początkowej fazie zapalenia stawu biodrowego.
Odwodzenie (abductio). Badany leży na wznak. Linia łącząca oba kolce biodrowe przednie górne biegnie prostopadle do linii pośrodkowej ciała. W zerowej pozycji kończyny dolne leżą równolegle do tej linii i płasko na stole (ryc. 6.10a).
Odwodzenie odbywa się w stawie biodrowym tak długo, aż zacznie przechylać się linia kolców, co oznacza, że w tym momencie włącza się miednica. Badający, trzymając rękę na spina iliaca anterior superior, stara się wyczuć ten ruch. Kąt odwiedzenia wynosi około 50°. Można też badać odwiedzenie obu kończyn jednocześnie.
Lepszą stabilizację miednicy można uzyskać, polecając badanemu zgiąć biodro i kolano strony przeciwległej i przytrzymać kolano oburącz (iyc. 6.1 Ob).
Odwodzenie uda w zgięciu pod kątem prostym. W pozycji tej łatwiej niż w pozycji wyprostnej wykryć małe przykurczenia stawu biodrowego w przywiedzeniu. Chory leży na wznak. Zginamy mu oba uda do 90° w stawach biodrowych, przy czym odwodzimy je równocześnie. Kąt odwodzenia w zgięciu wynosi u dorosłych około 50°. Bacząc, by utrzymać linię sromu prostopadle do powierzchni stołu, łatwo możemy porównać wielkość odwodzenia.
Li'.
!§&
■S'4VA«
*!§•
fMTC
Pm
90°—i
Rotacja w zgięciu
\ / I Rotacja na
v ) ( zewnątrz
/
Rotacja do wewnątrz
Ryc. 6.11. Pomiar skręcania uda na zewnątrz i do wewnątrz w pozycji leżącej na wznak. Badana kończyna jest zgięta do 90° w stawie biodrowym i kolanowym.
a
Ryc. 6.10. Badanie odwiedzenia stawu biodrowego: a - w pozycji leżącej na wznak; b - dla stabilizacji miednicy badany trzyma drugie biodro w zgięciu.
Rotacja na zewnątrz
90°
Rotacja do wewnątrz
Ryc. 6.12. Pomiar skręcania uda w pozycji leżącej na brzuchu. Staw kolanowy w zgięciu 90°.