CCF20110103025

Badanie narządu ruchu

a ....ci>

V-

Ryc. 6.34. Badanie „kąta podkolanowego”: a - faza powolna; b - faza szybka.

b

Ryc. 6.35. Badanie zakresu (deficytu) prostowania kolana w pozycji wyprostu biodra w fazie; a - ruchu powolnego; b - ruchu szybkiego.

•y!

J

Ocena zakresu ruchu biernego odwodzenia w pozycji zgięcia stawów biodrowych i kolanowych wnosi informacje o stanie dynamicznym oraz ewentualnym rzeczywistym skróceniu mięśni grupy przywo-dzicieli. Na zakres ruchu odwodzenia ocenianego w wyproście tych stawów dodatkowy, istotny wpływ wywierają mięśnie: półścięgnisty, półbloniasty i smukły, a więc część mięśni grupy tylnej uda. O wielkości deficytu odwodzenia świadczy wartość kąta zawartego między osią tułowia a osią długą uda.

Ruchy obrotowe uda. Badanie przeprowadzamy u chorego leżącego na plecach. Ruch rotacji zewnętrznej badamy w dwóch pozycjach wyjściowych. W pierwszej kończyny ustawione są w stawach biodrowych i kolanowych w wyproście (ryc. 6.33a, b), w drugiej stawy biodrowe w wyproście, a kolanowe w zgięciu 90°, przy czym golenie i stopy zwisają swobodnie poza krawędź stołu (ryc. 6.33a, b, e, f).

W obu pozycjach wykonujemy kolejno ruch rotacji zewnętrznej w dwóch fazach - powolnej i szybkiej. Miarą ruchu jest kąt skręcenia stawu kolanowego (przemieszczenia się rzepki) w płaszczyźnie horyzontalnej (ryc. 6.33). Pozycja wyjściowa druga służy również do badania zakresu biernego ruchu rotacji wewnętrznej w fazie powolnej i szybkiej (ryc. 6.33 c,d).

Wpływ na zakres biernego ruchu rotacji zewnętrznej uda w stawie biodrowym w pozycji wyprostu tego stawu i wyprostu stawu kolanowego mają, poza zwartością powierzchni stawowych, mięśnie: półścięgnisty, półbłoniasty i smukły, główne rotatory wewnętrzne uda, a także nie objęte spastycznością m. pośladkowy średni i mały. Badanie biernego ruchu rotacji zewnętrznej uda w pozycji ze zgięciem kolana, poprzez eliminację wpływu mięśni przyśrodkowych grupy tylnej uda na ten ruch, wskazuje na skrócenie tych mięśni.

6.7.2.1.2 Staw kolanowy

Deficyt wyprostu. Chory leży na plecach. Stosuje się dwie pozycje wyjściowe do badania. W pierwszej staw biodrowy zginamy do kąta 90°. Jedną ręką wykonujemy nacisk na kolano wzdłuż długiej osi uda w kierunku proksymalnym dla ustabilizowania miednicy. Drugą ręką chwytamy goleń w okolicy nadkostkowej i wykonujemy bierny ruch prostowania stawu kolanowego kolejno w sposób powolny i szybki (faza powolna i faza szybka). Mierzymy kąt uzupełniający, zawarty między osią długą goleni a przedłużeniem osi uda (ryc. 6.34). Kąt ten określany jest jako „kąt podkolano-wy” (Katz Reimerś).

Druga pozycja to badanie z wyprostem stawu biodrowego. Golenie znajdują się poza krawędzią stołu. Przyciskamy jedną ręką obwodowy odcinek uda do podłoża, drugą prostujemy staw kolanowy, trzymając goleń w okolicy nadkostkowej lub stopę (ryc.