CCF20111229015

18

w jakim żyją i rozwijają się ludzie, tak jednostki, jak i całe populacje. Przedmiotem ekologii są zarazem wzajemne stosunki między organizmem a środowiskiem. Owe interakcje przedstawia wyraziście schemat opracowany przez N. Wolańskiego (1987).

Ryc. 1. Interakcje: organizm — środowisko (wg Wolański, 1987)

Ukazana na tym schemacie indywidualna zdolność przystosowawcza oraz wrażliwość na czynniki zewnętrzne (tzw. ekosensytywność) są cechami uwarunkowanymi genetycznie. Zależy od nich w pewnej mierze biologiczna wartość organizmu, tworząca jego ekologiczną potencję (EP). Na potencję tę wpływają ponadto doświadczenia nabyte w toku rozwoju ontogenetycznego oraz w procesie uczenia się i ćwiczenia. Trzeba brać pod uwagę również ekologiczną wartość środowiska (EW), która w równej mierze, jak biologiczna wartość organizmu: jego somatyczne i psychiczne właściwości, decyduje o jakości stosunków między jednostką a środowiskiem (Wolański, 1987).

Wśród czynników ekologicznych oddziałujących na rozwój dziecka można wyodrębnić wiele składników. Jedna ich grupa to rozmaite elementy środowiska naturalnego albo biogeograficznego, takie jak własności terytorium, na przykład: warunki klimatyczne, fauna i flora otoczenia, zasoby mineralne i wodne wraz z mikroelementami znajdującymi się w glebie i wodzie. Druga grupa — to ekonomiczne i społeczno-kulturowe własności środowiskowe, a więc: poziom gospodarczy społeczeństwa, gęstość zaludnienia, stan budownictwa i typowy rodzaj