Kumaryna - lakton o-hydroksycynamonowy, dwupierścieniowy związek heterocykliczny, pochodny alfa-pironu, czyli mają rdzeń benzo-alfa-pironowy na którym są rozmaite podstawniki (grupy chemiczne).
Związki kumarynowe występują w roślinach jako glikozydy, niekiedy są składnikiem olejków eterycznych.
W hydrolizie enzymatycznej rozkładają się na glukozę i wolne kwasy kumarynowe, w wyniku czego wyzwala się przyjemny i charakterystyczny zapach siana.
Kumaryny zgromadzone są w wakuolach komórek w różnych organów, głównie jednak nadziemnych (wolny aglikon).Wyraźnie oddziałują na organizm człowieka.
Piranokumaryny (np. wisnadyna w aminku) rozszerzają naczynia krwionośne (wieńcowe) i wywierają wpływ rozkurczowy.
Umbeliferon (u baldaszkowatych), eskulina (w kasztanowcu) i herniaryna (u połonicznika) posiadają właściwości ochraniające organizm przed działaniem promieni ultrafioletowych.
►
Dużo związków kumarynowych (melilotyna, dikumarol, kwas kumarynowy, kw. melilotowy) posiadają nostrzyki Melilotus.
Dikumarol hamuje wytwarzanie protrombiny we krwi, a co za tym idzie obniża jej krzepliwość (działanie przeciwzakrzepowe).
Najwięcej kumaryny w nostrzyku przypada na okres kwitnienia, kiedy zawartość jej dochodzi do 1,2%.
Większość kumaryn działa też przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i uspokajająco.
Angelicyna (np. w arcydzięglu) obniża ciśnienie krwi i uspokaja.
Dicumarol znalazł zastosowanie w lecznictwie.
Syntetyczne pochodne kumarolu, np. acenokumarol,
dihydroksykumaryna są silnymi lekami przeciwzakrzepowymi.
Podawane są osobom mającym sztuczną zastawkę serca, ponadto w profilaktyce i leczeniu zatorów i zakrzepicy żylnej i w chorobie niedokrwiennej serca.
Kwiatostan nostrzyku. Roślina miododajna.