najlepiej może się bronie przed tymi siłami albo spożytkować je na własną ko-rnv Konkurentami tego przedsiębiorstwa są nabywcy. dostawcy, substytuty oraz dotychczasowi i nowi konkurenci.
Logistyka może oddziaływać na wszystkie siły konkurencyjne. Działania logistyczne mogą być wy korzystano dla tworzenia barier wejścia na rynek przed nowymi konkurentami, polepszania atrakcyjności produktów w porównaniu z produktami zamiennymi, do wzmocnienia pozycji przetargowej wobec dostawców oraz naby wców, a także do zapewnienia jak najlepszej pozycji w rywalizacji między istniejącymi firmami w sektorze. Na przykład budowa barier wejścia na rynek może nastąpić w wyniku tworzenia i wykorzystania efektów skali przez budowę dużych systemów logistycznych oraz bardzo zróżnicowaną ofertę usług logistycznych. Polepszenie atrakcyjności produktów w porównaniu z produktami zamiennymi może nastąpić przez zindywidualizowane usługi logistyczne. kooperację wzdłuż łańcucha logistycznego, zdolność do innowacji logistycznych Natomiast wzmocnienie pozycji przetargowej wobec dostawców może nastąpić poprzez ograniczenie wyłączności dostawców przez integrację wstecz w łańcuchu logistycznym, wielości dostawców. Wzmocnienie pozycji przetargowej wobec odbiorców może nastąpić poprzez ograniczenia wyłączności odbiorców przez integrację w przód w łańcuchu logistycznym, poszerzenie bazy odbiorców usług logisty cznych. Te inne działania przedstaw iono w tabeli 3.
Tabela 3
Możliwości wpływu logistyki na siły napędowe konkurencji
S8p napędowe konkurencji |
Środki |
Możliwości wpływu logistyki |
1 |
3 | |
Now jriimifwci |
Bodowa barier wgścra na rynek |
Na przykład tworzenie i wykorzystanie efektów skali przez budowę dużych systemów logistycznych, bardzo zróżnicowana oferta usług logisty czny ch |
Rywalizacja miedz) taniejącymi limu mi |
Konkurowanie za pomocą odmiennych cech. jak np. ceny |
Na przykład /indywidualizowane usługi logistyczne, wykorzystanie źródeł racjonalizacji, kooperacja wzdłuż łaócucha logistycznego, dywersyfikacja w nowe, o mało zintensyfikowanej konkurencji obszary biznesu, zdolność do innowacji logistycznych |
SeWwmy |
Polepszenie atrakcyjności produktów w po-•tniMi produktami anentai -- |
Na przykład zindywidualizowane usługi logistyczne, w y korzystanie źródeł racjonalizacji, kooperacja wzdłuż łańcucha logistycznego dywersyfikacja w nowe o mało zintensyfikowanej konkurencji obszary biznesu, zdolność do innowacji logistycznych |
1 |
2 | |
(X»u»vy |
Ograniczenie wyłącz- |
Na przykład integracja wstecz w łańcuchu logistycznym. |
noici dostawców' |
strategiczna kooperacja, wielość dostawców | |
Odbiorcy (nabywcy) |
Ograniczenie wyłączności odbiorców |
Na pr/.yklad integracja w przód w łańcuchu logistycznym, polcpsz.cnie logistycznych miejsc przecięcia do odbiorców, poszerzenie bnz.y odbiorców usług logistyczny ch |
Źródło: D. Arnold, H. Isermann, A. Kuhn, H. Tempelmeier: Handbuch Logistik. Springer--Ver1ag, Berlin 2002.
M.E. Porter wyróżnił trzy podstawowe rodzaje strategii, które można stosować indywidualnie lub w kombinacjach dla stworzenia i utrzymania pozycji przez dłuższy okres oraz uzyskiwania lepszych wyników od konkurentów w sektorze. Są to strategie:
- wiodącej pozycji pod względem kosztów całkowitych,
- zróżnicowania wyrobu lub usługi oferowanej przez firmę,
- koncentracji na określonej grupie nabywców, określonym asortymencie wyrobów lub rynku geograficznym '.
Przywództwo kosztowe oraz różnicowanie wyrobów i usług dążą do uzyskania przewagi konkurencyjnej w szerokich zakresach rynku, natomiast strategie koncentracji dążą do uzyskania przewagi kosztowej lub odróżniania się w wąskich segmentach rynku.
Oparcie strategii logistycznej na koncepcji Portera nie jest proste, gdyż nie wszystkie elementy tej koncepcji odpowiadają w pełni istocie i zadaniom logistyki. Największe znaczenie przypisuje się logistyce w realizacji przywództwa kosztowego, gdyż logistyka traktowana jest jako bardzo poważny instrument redukcji i racjonalizacji kosztów. W strategii niskiego kosztu, zdaniem Ciesielskiego, logistyka może być wykorzystana na następujące sposoby:
- obniżka kosztów logistycznych jest w pewnym okresie podstawowym sposobem utrzymania pozycji najtańszego producenta,
- pozycja niskiego kosztu jest uzyskiwana poprzez działania polegające na kombinacji strategii logistycznej i innej strategii funkcjonalnej,
- logistyka stanowi podstawy strategii przywództwa kosztowego w długim okresie143.
Ibid.
M. Ciesielski: Strategie logistyczne.... op. cii.
79