pozycji hierarchicznej logistyka może być w odpowiedni sposób włączona u rozwój strategii przedsiębiorstwa. Przy tworzeniu jednostki organizacyjnej ..logistyka" chodzi w szczególności o:
przyporządkowanie cząstkowych zadań logistyki, jak również sąsiednich kompetencji i zasobów do obszaru logisty ki (ustalenie zakresu zadań i kompetencji).
— koordy nację między obszarami logisty ki i sąsiednimi obszarami, hierarchiczne usytuowanie obszarów logistyki1 .
Samo utworzenie jednostki organizacyjnej ..logistyka" nie oznacza, jak słusznie stwierdza H.Ch. Pfohl. iż nastąpiła już organizacyjna integracja zadań logistycznych, musi tam nastąpić jeszcze koncentracja łych zadań180. Stąd też utworzenie samodzielnej jednostki pod jednym kierownictwem pozwala wykorzystać wszystkie zalety zarządzania logistycznego. To rozwiązanie organizacyjne pozwala na uzyskanie niższych kosztów pjęzepfywu materiałów i wyższej sprawności systemu logisty cznego.
Problem organizacyjny koncentracji zadań logistycznych może być, jak stwierdza H.Ch Pfohl'5''. rozwiązany ty lko w połączeniu z jej hierarchiczną lokalizacją w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Hierarchiczne ulokowanie logistyki ma świadczyć o tym. jakie znaczenie chce nadać kierownictwo przedsiębiorstwa koncepcjom logistycznym.
Projektując formę organizacji logisty ki należy uwzględnić rozmieszczenie uprawnień do decydowania i odpowiedzialności, czyli podział władzy pomiędzy szczeble hierarchiczne przedsiębiorstwa. Z tego punktu widzenia należy wyróżnić centralizację i decentralizację uprawnień decyzyjnych w zakresie logistyki. Decyzje logistyczne mogą być skoncentrowane w centrum zarządzania lub zdecentralizowania. a więc ośrodki decyzyjne będą rozmieszczone na niższych szczeblach hierarchicznych przedsiębiorstwa.
Centralizacja decyzji logistycznych w centrum zarządzania może mieć miejsce w tych przedsiębiorstwach, w których występuje niewielka ilość dziedzin działalności, niewielka ilość miejsc produkcji (np. wydziałów), a produkcja jest w dużym stopniu jednorodna. Decentralizacja decyzji logistycznych może mieć miejsce w dużych przedsiębiorstwach, o zróżnicowanej produkcji, w któ-
m Ibid.
•** H-Cb. PfoM Sv«4cfn> . op. cii m Wid
rycli występuje większa ilość miejsc produkcji, a jednostki produkcyjne mają dużą samodzielność (np. zakłady). W jednostkach tych problemy logistyczne m0gą być bardzo zróżnicowane z powodu właściwości ich wyrobów lub specjalnych wymagań rynku. W praktyce stosuje się często rozwiązania mieszane, obejmujące elementy centralizacji i decentralizacji. W tym wypadku w centrum zarządzania następuje skupienie zadań planowania, koordynacji i kontroli, natomiast zdecentralizowane są zadania operatywnego sterowania procesami logistycznymi. Określone relacje między stopniem koncentracji procesów i czynności logistycznych a stopniem centralizacji uprawnień decyzyjnych można ustalić. Przedstawiono je w tabeli 6.
Tabela 6
Relacje stopnia koncentracji procesów i czynności logistycznych oraz stopnia centralizacji uprawnień decyzyjnych
Stopień koncentracji procesów i czynności logistycznych |
SlopicA centralizacji uprawnień decyzyjnych | |
centralizacja uprawnień decyzyjnych |
decentralizacja uprawnień decyzyjnych | |
Koncentracja procesów i czynności logistycznych |
jednolity system organizacji i zarządzania logistyką w całym przedsiębiorstwie |
odrębny podsystem organizacji i zarządzania logistyką w każdym wydziale (oddziale) przedsiębiorstwa |
Rozproszenie procesów i czynności logistycznych |
brak jednolitej organizacji logistyki zarządzanie procesami logistycznymi w ramach odrębnych pionów organizacyjnych (np. zaopatrzenia, transportu) |
brak odrębnego podsystemu organizacji logistyki zarządzanie procesami logistycznymi w ramach odrębnych komórek organizacyjnych (np. zaopatrzenie, magazynowanie, transport itp.) |
Źródło: Opracowano na podstawie: J.F. Magge: Industrial Logistics. Mc Graw Hilt Book Company, New York 1988.
W praktyce każde przedsiębiorstwo dokonując zmian organizacyjnych stoi przed dylematem: centralizować czy decentralizować logistykę? M. Chri-stopher,8: sformułował tezę, iż „z czysto logistycznego punktu widzenia, im wyższy jest stopień centralizacji, tym lepsze są warunki koordynacji i integracji działań”. Uzasadnia to oszczędnościami skali operacji, jednakże twierdzi również, że z punktu widzenia marketingu, a także wytwarzania może być odwrot-
M. Chrislophcr Strategia zarządzaniu ,op cii
- 101