DSCF5328

50 W. Budzyński, W. Szempliński

krzewienia i narażenie go na przemarznięcie w okresie zimy. Zbyt głębokie pi krycie ziarna podczas siewu jest przyczyną nadmiernego wydłużania się mięta węźli podziemnych, a zwłaszcza międzywęźla korzeniowego, co osłabia krzewie! Ponadto o głębokości uformowania się węzła krzewienia mogą decydować taty czynniki siedliskowe, zwłaszcza światło i temperatura. Przy tej samej głęboko! siewu, tej samej rozstawie rzędów i w takich samych warunkach krzewienia roślty rozwijające się w pełnym świetle tworzą węzły krzewienia głębiej niż zacieniom Dlatego wcześniejsze siewy ozimin dają na ogół rośliny o węźle krzewieni? umieszczonym głębiej, a zboża także lepiej zimują. Późniejszy siew wiąże się n* tomiast z wykształceniem węzła krzewienia płycej. Ponadto światło dzięki zwięk szeniu asymilacji wpływa korzystnie na wzrost roślin, a tym samym na proc! krzewienia. Przy mniejszej wilgotności gleby węzeł krzewienia tworzy się głębiej,! przy nadmiarze wilgoci — płycej. Dzięki różnej długości międzywęźla korzeniom go, wpływ głębokości siewu na głębokość zalegania węzła krzewienia jest niewielki.

Liczba pędów wytworzonych w czasie krzewienia jest cechą gatunkową i odmianową, podlegającą jednak wpływom siedliska i agrotechniki. Z podstawowych gatunków zbóż największą intensywnością krzewienia charakteryzuje się jęczmiefl żyto i pszenżyto, słabiej krzewią się pszenica i owies. Zboża ozime krzewią się silniej niż jare. Zboża ozime przy wczesnych siewach przyśpieszają, a przy późnych! opóźniają krzewienie, co jest związane z długością dnia i temperaturą powietrzij Wszystkie zboża ozime powinny być wysiane w takim terminie, aby ich krzewienie] jesienią odbywało się w temperaturze 6—8 °C oraz podczas długiego jeszcze dnia, co wpływa korzystnie na ich zimowanie. Wiosną po przezimowaniu tworzą wówczas gęsty łan i dają większą pewność, że długość pędu głównego i bocznych będzie? wyrównana. W warunkach opóźnionego siewu faza krzewienia zostaje niejako przesunięta na wiosnę — w warunki wydłużającego się dnia, wzrastającej szybko: temperatury i zmniejszającej się wilgotności. Pędy boczne z krzewienia wiosenne#! nie są plonotwórczo równoważne z pędami powstającymi jesienią i dlatego opóźnianie siewu ozimin silnie różnicuje plon — żyta, jęczmienia i pszenżyta, a tylko! nieco mniej — pszenicy.

Opóźnienie terminu siewu zbóż jarych powoduje skrócenie czasu samego krze-, wienia na skutek wzrastającej temperatury (powyżej 9 °C) i wydłużającego się dnia, zmniejsza także intensywność krzewienia. Gorsze rozkrzewienie zbóż jarych późno; sianych może potęgować także brak wody (sucha wiosna). Wpływa to z reguły na mniejszą zwartość (gęstość) łanu i rozwarstwienie strefy kłosów w łanie (niższą plenność niskich pędów bocznych), a w konsekwencji na spadek plonu — największa w przypadku owsa, pszenicy i pszenżyta i nieco mniejszy w przypadku jęczmienia.

Rozróżnia się krzewienie ogólne, czyli liczbę wszystkich źdźbeł wytworzonych przez daną roślinę, oraz krzewienie produktywne, czyli liczbę źdźbeł zakończonych dojrzałym kwiatostanem. Najbardziej produktywny jest kłos pędu głównego, podczas gdy boczne wytwarzają mniej ziarniaków i dają niższy plon. Gdy krzewienie

jest

kore

datr

zbó

pro

po<

na

nąi

str

ty:

Zi

n<

n

ni

żl

F

r

u

c