DSCF5381

100 W. Budzyński, W. Szempliński

Przyjmując tradycyjny system nawożenia (2 dawki azotu w formie sypkiej), należy przestrzegać zasady, aby pierwsza dawka nie była mniejsza niż 60-70% całości. Na plantacjach zasianych późno powinna być ona zastosowana przed wznowieniem wegetacji (przyspiesza krzewienie), na polach zasianych wcześnie (rośliny dobrze rozkrzewione produktywnie) — dopiero po wznowieniu wegetacji. Druga (pozostałe 30—40%) dawka azotu (nie większa niż 40 kg/ha) może być zastosowana już w fazie trzeciego międzywęźla. W łanie bardzo zwartym, ciemnozielonym, przy pogodzie sprzyjającej mineralizacji azotu drugą dawkę można opóźnić nawet do kłoszenia lub zmniejszyć bez obawy, że niekorzystnie wpłynie na plon.

Lepszym, bo dokładniejszym sposobem programowania nawożenia azotowego jest metoda (stosowana w Niemczech i Holandii) polegająca na określeniu granicznej zawartości azotu mineralnego w glebie, niezbędnej do prawidłowego wzrostu roślin w początkowym okresie rozwoju wiosennego oraz na pomiarze azotu mineralnego w glebie na głębokości korzenienia się pszenicy (0-100 cm).

N optymalny = N mineralny gleby + N nawozowy

N nawozowy = N optymalny — N mineralny gleby

Przyjmując, że N optymalny = 140 kg oraz określając laboratoryjnie rzeczywistą wartość N mineralnego gleby, oblicza się z różnicy N nawozowy (Czuba, 1996).

Drugą dawkę azotu można korygować na podstawie analizy chemicznej roślin bądź testu barwnego w przenośnym zestawie diagnostycznym (tab. 2.14). W technologiach programowanych, aby uzyskać 5 ton ziarna, najczęściej nie stosuje się trzeciej dawki azotu. W technologiach wysokich plonów (7-8 t/ha) ziarna pastewnego dawki azotu wynoszą około 150 kg/ha i powinny być podzielone na trzy części. Trzecia dawka azotu stosowana doglebowo bardzo często bywa nieefektywna z powodu suszy glebowej, słabego przemieszczania i słabego pobierania przez korzenie z wierzchniej warstwy roli. Rozwiązaniem tego problemu jest doglebowe stosowanie azotu w formie płynnej (RSM) lub dolistnie w formie wodnego roztworu mocznika.

Tabela 2.14. Ocena stanu odżywiania pszenicy azotem w fazie strzelania w źdźbło (IUNG)

Zawartość N (%)	Barwa wyciągu roślinnego	Uwagi I
<3,0	brak	dawkę N zwiększyć o 25—30% /
| 3,0-4,2	jasnoniebieska	dawka N właściwie określona /
. .. 4,3-4,4	niebieska	dawkę N zmniejszyć o 25-30% /
>4,4	ciemnoniebieska	nie stosować N 1