DSCF5392

2. Pszenica

2.7.4. Pielęgnowanie

Pszenica ozima z powodu powolnego wzrostu i słabego ulistnienia ma niewielką zdolność samoobrony przed zachwaszczeniem zarówno jesienią, jak i wiosną. Wczesny siew wzmaga to zagrożenie. We wrześniu warunki termiczne i wilgotnościowe gleby sprzyjają masowym wschodom chwastów ozimych, zimujących, a nawet jarych. Jeśli nie Są zwalczane jesienią, to do wiosny uodporniają się na herbicydy i stanowią poważne zagrożenie dla pszenicy.

Spośród czynników ograniczających zachwaszczenie pszenicy ozimej trzeba przede wszystkim wymienić prawidłowe zmianowanie roślin, w miarę pełne uprawy pożniwne, czysty materiał siewny i poprawnie zagęszczone łany, wreszcie zintegrowane sposoby zwalczania chwastów na wszystkich polach płodozmianu. Do uwarunkowań niekorzystnych należy zaliczyć dużą koncentrację zbóż w zmianowa-niach. Gdy pszenica występuje po sobie lub po innych zbożach, skład gatunkowy chwastów wyraźnie specjalizuje się i kompensuje, a ochrona staje się trudniejsza i kosztowniejsza.

Jest kilka terminów skutecznej regulacji zachwaszczenia pszenicy. W przypadku wczesnych siewów i jesiennego kiełkowania chwastów pszenicę należy od-chwaszczać jesienią. Zapewnia to eliminowanie konkurencji chwastów dwuliściennych już przed zimą i zwalnia z ochrony w okresie wiosennym. Jest to termin najbardziej plonochronny (tab. 2.19). Środki do zwalczania zachwaszczenia podano w tabeli 2.20. Podkreślenia wymaga fakt, że skutecznie zwalczać miotłę zbożową można tylko jesienią i ewentualnie na przedwiośniu. Terminy późniejsze nie gwarantują skuteczności jej zniszczenia. W pszenicy późno sianej chwasty dwuliścienne wschodzą dopiero na przedwiośniu i wiosną. Mogą być zwalczane w kilku terminach: po wznowieniu wegetacji, w czasie krzewienia wiosennego i na początku strzelania w źdźbło. Skuteczność zwalczania chwastów we wczesnych terminach jest najczęściej lepsza. Tymczasem ciągle jeszcze dominuje sposób chemicznego odchwaszczania w początkach strzelania w źdźbło. W tej fazie łan pszenicy tworzy już piętro ochronne dla chwastów, zmniejszając skuteczność zabiegów. Z kolei wcześniejsze użycie herbicydów z grupy 2,4 D i MCPA nie wydaje się celowe ze względu na ich ograniczoną efektywność w temperaturach poniżej 10-12 °C. Powielanie takiego sposobu odchwaszczania doprowadza do zjawiska kompensacji wielu gatunków chwastów.

Bronowanie pszenicy jesienią, po wschodach, jest niecelowe, a może być nawet szkodliwe. Zabieg ten wykonany wiosną, gdy uwilgotnienie gleby jest właściwe, niszczy część wschodzących chwastów, wzmaga krzewienie ogólne i produktywne oraz poprawia stosunki po wietrzno-wodne w wierzchniej warstwie roli. Dlatego w jak najwcześniejszym terminie powinny być bronowane przede wszystkim plantacje słabe, późno siane, nierozkrzewione i rzadkie.