DSCF5674

388 F. Ceglarek, K. Zarzecka

Ostatnią czynnością przed sadzeniem powinno być wyrównanie i zagęszczenie wierzchniej 2—3 cm warstwy gleby za pomocą bron i wału strunowego. Ułatwia to sadzenie i wpływa korzystnie na przebieg kiełkowania oraz wschody.

Aby wydać obfite plony, topinambur wymaga intensywnego nawożenia, zwłaszcza na glebach ubogich, o niskiej kulturze, piaszczystych, gdzie zwykle bywa uprawiany. Gdy kultura i zasobność gleby są przeciętne, zaleca się następujące dawki NPK (w kg^ha’¹): 80-120 N, 60-80 P2O5 i 120-160 K2O.

Nawożenie azotowe stosuje się zwykle w dwóch dawkach po 50 kg • ha'¹ NI pierwszą przed sadzeniem razem z fosforem i potasem, a drugą pogłównie, kiedy rośliny mają około 30-40 cm wysokości. Do sadzenia wybiera się bulwy dorodne, o masie około 50-60 g. Można je sadzić późną jesienią lub wczesną wiosną. W rejonach, gdzie zimy bywają łagodne, jesienny termin sadzenia jest korzystniejszy, ponieważ rośliny rozpoczynają wegetację wiosną, zanim rola obeschnie i nadaje si^ do mechanicznej uprawy. Przedłuża to okres wegetacji topinamburu przynajmniej i 3 tygodnie i wpływa korzystnie na plon. Do sadzenia stosuje się sadzarki do ziemniaka, natomiast na małych plantacjach bulwy wysadza się ręcznie pod dołownik^ Bulwy topinamburu sadzi się w rozstawie rzędów 50-60 cm, a w rzędach co 30 cm, na głębokość 10-15 cm jesienią i 5-10 cm wiosną (Tabin, 1952). Po 8 dniach od posadzenia wiosennego należy plantację obsypać, a następnie zastosować bronę chwastownik. Po tygodniu, gdy pole zazieleni się od chwastów, plantację trzeba opryskać preparatem Reglone w ilości 3 1 • ha’¹ lub mieszanką herbicydów, którą przyrządza się następująco: na każdy hektar uprawy 0,75 kg preparatu Afalon miesza się z 1,5 1 Reglone i 2,5 1 wody, a uzyskany roztwór rozpuszcza się w 600 1 wody. Dalsze zabiegi mechaniczne na plantacji są już zbędne.

Zbioru bulw dokonuje się zwykle późną jesienią przed nastaniem mrozów. Jeżeli masę nadziemną kosi się dwa razy w roku, np. w lipcu i październiku, to plonj bulw bywają niższe. Pełny plon bulw osiąga się po jednym skoszeniu masy nad ziemnej, zwykle na początku października. Technika zbioru części nadziemnycl jest podobna jak kukurydzy na kiszonkę. Gdy daje się pierwszeństwo plonom bulw, wówczas część nadziemną kosi się tuż przed ich zbiorem. Jeśli termin kop 1 nia bulw przypada na wiosnę, to łodygi ścina się na wysokość 20-25 cm zimą czasie mrozów, aby uniknąć ugniatania gleby z zimującymi w niej bulwami.

Wiosenny zbiór powinien być przeprowadzony możliwie najwcześniej, kiec tylko można wjechać maszynami na pole. W związku z tym, że bulwy topinambui nie mają na skórce warstwy korkowej, więc szybko tracą wodę w trakcie przech wywania i dlatego najlepiej pozostawić je w ziemi do wiosny. Na wiosnę bul\ odznaczają się najwyższą jakością i wartością gdyż w ciągu zimy część inulii przekształca się w cukry proste.

Bulwy przechowuje się w kopcach lub piwnicach w warstwach przesypany piaskiem. Kopce powinny być niskie (70-90 cm), wąskie (1-1,2 m) i dopiero zimę należy je okryć grubszą warstwą ziemi.