DSCF5703

1. Burak cukrowy 419

ciągle prowadzi się intensywne badania nad podniesieniem plonu i zawartości ^ _vv korzeniu, np. firma holenderska Van der Have wyhodowała bardzo plenną i \sokocukrową odmianę Universe, biorąc jako formy rodzicielskie rośliny pożywne invitro.

po rozpoczęciu przez Filutowicza prac nad formami jednonaslennymi pierwszą odmianę jednonasienną Poły Mono IHAR wyhodowano w latach pięćdzie-!^iych jako efekt krzyżowań form diploidalnych z tetraploidalnymi. Odmiana ta Zimowała w Polsce na początku lat sześćdziesiątych około 10% areału. Nie utrzy-jnjla się długo ze względu na niższą zawartość cukru w porównaniu z innymi odmianami. było to też związane z brakami technicznymi polskiego rolnictwa (brak

jjewników).

Dopiero po 1968 r. dzięki współpracy hodowców polskich i niemieckich powstało pięć polskich odmian genetycznie jednonasiennych z serii PN Mono, a pod koniec lat osiemdziesiątych PN Mono 1 (diploid) i PN Mono 4 (triploid) zajmowały już 95% powierzchni buraka. Jednak odmiany zachodnioeuropejskie miały większą wartość gospodarczą (plon i zawartość cukru) i wartość siewną nasion. Zdolność kiełkowania nasion odmian zachodnich waha się w granicach 95—98%, a naszych jest ciągle niższa.

Kierunek i cel hodowli odmian buraka cukrowego pozostaje ten sam. Jest to podnoszenie plenności, zawartości cukru, odporności na tworzenie pośpiechów i zachowanie korzystnych parametrów technologicznych korzeni, uzyskanie odporności na choroby i wysokiej zdolności kiełkowania w polu (tab. 1.7). Zmianie uległy formy wyjściowe i metody hodowli.

Obecnie w uprawie przeważają odmiany triploidalne, ale występują także wartościowe odmiany diploidalne.

1.7. Agrotechnika

1.7.1. Przedplon i uprawa roli

Burak rozpoczyna zwykle rotację w zmianowaniu, jest uprawiany na oborniku i obficie nawożony nawozami mineralnymi. Pozostawia rolę w wysokim stanie kultury i odch wasze zoną. ze względu na stosowanie intensywnych zabiegów pielęgnacyjnych. W rejonach o długim sezonie wegetacyjnym jest najlepszym przedplo-nem dla pszenicy, a w gorszych warunkach klimatycznych uważa się go za najlepszy przedplon dla zbóż jarych, pszenicy i jęczmienia, zwłaszcza jeśli w jęczmień wsiewa się wsiewki motylkowatych, np. koniczyny lub lucerny. Burak nie może następować zbyt często po sobie. W Polsce zaleca się częstotliwość jego uprawy na glebach dobrych co 4 lata, a na glebach słabszych co 6 lat.