DSCF5732

448 M. Kaunowska-Zdun

między rzędzi 42-50 cm. Głębokość siewu wynosi 2-3 cm dla kłębków genetycznie jednonasiennych. Na glebach cięższych sieje się płycej (ok. 2 cm), na lżejszych 9 głębiej (ok. 3-4 cm). Kłębków jednonasiennych wysiewa się 10-12 kg na 1 ha.

Kłębki genetycznie jednonasienne mogą być wysiewane siewnikami do precyzyjnych siewów rozrzedzonych, a odległość między nasionami powinna wynosić 4 cm. Uzyskuje się wtedy znacznie większą liczbę korzeni, o najkorzystniejszej masie zawartej w przedziale 150-450 g.

Pielęgnowanie roślin i zwalczanie szkodników są takie same jak na plantacjach przemysłowych. Należy przeprowadzać systematyczną selekcję negatywną i usuwać rośliny chore, zwłaszcza porażone mączniakiem i zgorzelą liści sercowych. Nie wydają one niekiedy pędów nasiennych.    9

Zbioru sadzonek dokonuje się przeważnie później niż korzeni przemysłowych, 1 ale przed przymrozkami. Ważne jest bowiem, aby korzenie sadzonek zakopcować w 1 glebę dobrze schłodzoną. Powinny one być nie przemarznięte i zdrowe, gdyż chore i przemarznięte źle się przechowują. W przypadku wystąpienia przymrozków należy pozostawić rośliny w glebie, aby odzyskały normalny stan. Metody zbioru za- 1 leżą od wielkości plantacji, przy czym korzeni się nie ogławia, lecz obcina tylko blaszki liściowe na wysokości około 3 cm ponad główką. Na plantacjach małych korzenie zbiera się przeważnie ręcznie. Po ich wykopaniu lub wyoraniu liście obcina się nożem. Często kosi się liście kosą lub kosiarką na odpowiednią wysokość, a następnie korzenie wyoruje się lub wykopuje.

Na plantacjach większych liście można kosić silosokombajnem lub kosiarką, korzenie zaś wykopywać wyorywaczem lub kombajnem Neptun po wymontowaniu urządzenia ogławiającego. Sadzonki można także zbierać za pomocą pracujących w Polsce maszyn sześciorzędowych. Ważne jest, aby w ogławiaczu wymontować noże, a pozostawić tylko urządzenie obijające liście.

Wykopane korzenie, z których nie należy otrząsać ziemi, powinny być natychmiast kopcowane, aby nie obsychały. Kopce najlepiej usytuować niedaleko pola, na którym wiosną zostaną posadzone wysadki, co ułatwi ich transport i umożliwi wysadzanie nie obeschniętych korzeni. Kopce mogą być powierzchniowe (zwłaszcza na glebach ciężkich, nieprzepuszczalnych) lub zagłębione na około 20 cm, szerokości 80-100 cm, a wysokości (ponad powierzchnię gleby) 60-80 cm. Kopcowane korzenie należy przysypać wilgotną ziemią. Natychmiast po uformowaniu pryzmy korzenie sadzonek przysypuje się warstwą ziemi około 10 cm, z nastaniem przymrozków warstwę tę zwiększa się do 20 cm, a na zimę o dalsze 20 cm. Kalenicę kopca okrywa się słomą lub innym materiałem organicznym. Kopce powinny być tak okryte, aby sadzonki się nie przegrzały. Najkorzystniejsza temperatura w kopcu wynosi 2-4 °C. Obniżenie temperatury grozi przemarznięciem sadzonek, jej podwyższenie zaś powoduje przyspieszenie procesów przemiany materii i gnicie korzeni. W temperaturach wyższych korzenie nie ulegają jarowizacji, nie strzelają więc w pęd nasienny. W razie silnych mrozów kopce okrywa się dodatkowo słomą, łęta-mi lub obornikiem. Dobre okrycie kopców chroni sadzonki przed chłodami w zimie,