DSCF5751

pil    M. Kaunowska-Zdun

czeniu i małej główce jest najlepszy i gwarantuje dużą wydajność suszu. Korzenie rozwidlone (seierowate) i cienkie łatwo się kruszą w czasie zbioru i źle się przechowują. W nazbyt grubych korzeniach wewnątrz rdzenia występują pęknięcia róż- 1 nej wielkości i kształtu, tzw. dziuple (kawerny, jamy), które potęgują gnicie korzeni. Susz z korzeni dziuplastych jest porowaty i złej jakości.

Cykoria jest także rośliną fitosanitarną, jej uprawa może mieć szczególne znaczenie w rejonach, gdzie występuje mątwik burakowy w znacznym nasileniu. Wydzieliny korzeniowe cykorii przyspieszają wylęganie mątwika, który ginie, nie znajdując rośliny żywicielskiej. Inne formy cykorii - cykoria liściowa i pokrewna jej endywia - są używane jako warzywa. Korzenie cykorii mogą być też wykorzy-1 stywane jako surowiec w przemyśle gorzelniczym.

Cykoria bywa także uprawiana na paszę. W takim przypadku w korzystnych 1 warunkach glebowych i przy dostatecznej wilgotności można uzyskać w lecie nawet 2-3 pokosy liści, a korzenie stanowią paszę późną jesienią i na początku zimy.

3.3. Skład chemiczny

Cykoria, podobnie jak inne gatunki z rodziny złożonych (np. topinambur), gromadzi w wakuolach komórek korzenia rozpuszczalną w wodzie inulinę (CóHioOs)*, zbudowaną z cząsteczek fruktozy. Skład chemiczny korzeni cykorii przedstawiono

Tabela 3.1. Skład chemiczny (%) korzeni cykorii (PKOO, 1964-1967)

Woda	Sucha masa	Inulina	Intybina	Azot ogólny	Popiół surowy	Tłuszcz surowy
74-75,8	24,2-26	12-14	0,021-0,181	1.1	1,1	0,35

w tabeli 3.1. Głównym składnikiem suchej masy jest wielocukier inulina. Wystę- j pująca w korzeniach intybina to glikozyd nadający gorzkawy smak korzeniom i liściom cykorii. Tłuszcz i białko występują w korzeniach w małych ilościach. Aby upodobnić susz z cykorii do namiastek kawowych, praży się go w 140 °C przez 2 godziny, co powoduje karmelizację fruktozy i powstanie związków zapachowych podobnych do aromatu kawy prawdziwej. Cykoria jest też obecnie wykorzystywana do produkcji różnych napojów orzeźwiających.

3.4. Charakterystyka biologiczna

Cykoria uprawna (Cichorium intybus var. sativum) należy do rodziny złożonych (Astraceae syn. Compositae). Jej formy hodowlane pochodzą od cykorii dzikiꧠ|Cichorium intybus L. var. sifoestre Bisch.), znanej jako cykoria podróżnik. Cykorii