DSCF5704

420 M. Kaunowska-Zdun

Burak jest przeważnie uprawiany po roślinach zbożowych, takich jak pszenica a i jęczmień. Zbożowe stanowią najlepsze przedplony, ponieważ po ich zbiorze w® sierpniu pozostaje jeszcze wiele czasu na staranną uprawę roli i wykonanie prawi*® dłowego zespołu uprawek pożniwnych. Po zbożach można uprawiać fitosanitarne 3 odmiany roślin międzyplonowych, takich jak gorczyca biała, rzodkiew oleista, fa-9 celia, a nawet słonecznik, dobrze ocieniających glebę, nie tworzących masy nad*® miernie zdrewniałej i łatwo przemarzających zimą. Wsiewki chronią glebę przed® erozją i ograniczają wymywanie składników pokarmowych, dostarczają 10—15 ton | masy na przyoranie, a znaczna masa korzeni poprawia właściwości fizyczne gleby.j®

Coraz częściej przedplonem dla buraka jest kukurydza. Stanowisko to jest dobre ! wtedy, kiedy nie stosuje się, zwłaszcza pogłównie, zbyt dużych dawek herbicydów triazynowych. Nadmierna bowiem koncentracja pozostałości tych substancji utrud- | nia kiełkowanie i uszkadza siewki buraka.

Niekiedy przedplonem dla buraka jest ziemniak uprawiany na oborniku. Takie następstwo roślin nie zwiększa przeważnie plonu buraka i odbija się ujemnie na jakości techno logicznej korzeni (tab. 1.8). Po ziemniaku rola jest często nadmiernie rozpylona, zwłaszcza na glebach mało strukturalnych, toteż burak cierpi na brak powietrza, szczególnie we wczesnych fazach wzrostu. Po ziemniaku pozostaje znacznie więcej niż po innych przedplonach larw szkodników, a szczególnie dru-towców i skoczogonków, które uszkadzają młode siewki buraka. Przy siewach gęstych nie ma to większego znaczenia, natomiast przy siewach rozrzedzonych jest istotne, gdyż powoduje zmniejszenie wyjściowej liczby roślin na plantacji, zwiększa nierównomierność ich rozmieszczenia oraz utrudnia uzyskanie pożądanej obsady końcowej.

Tabela 1.8. Wpływ przedplonu na plon i wartość technologiczną korzeni buraka cukrowego w rejonie centralnej i północno-wschodniej Polski (dane Katedry Szczegółowej Uprawy Roślin SGGW, 1979-1982)

		Plon korzeni (t/ ha)		Zawartość w soku
W oj e wództ wo,	Przedplon		cukru (%)	N	K
liczba plantacji				(miliekwiwalentów na 100 g świeżej masy)
Siedleckie 43	pszenica	37,2	17,6	19,0	4,08
34	ziemniak	35,1	16,8	26,0	4,20
Łomżyńskie 33	pszenica	33,2	16,3	13,8	4,14
38	ziemniak	33,1	15,8	28,7	4,22

Jakość stanowiska po roślinach motylkowatych zależy od gatunku rośliny. Uprawa buraka po koniczynie pozwala otrzymać wysokie plony korzeni, lecz o małej wartości technologicznej. Korzenie zawierają mało sacharozy, znaczne ilości