t C, Szneno / Ki im do oznaczania owadów
t C, Szneno / Ki im do oznaczania owadów
Ryc. tt. Wachltrzoskraydłe (Slrcp-siplcu); Imm MMŻmił; as podst. Kmtan Wl zmienione
Ciało samcu ma wyodrębniona |łowf. < dużymi oczami złożonymi, grzebieniastymi erułkami I /redukowanym aparatom gębowym. Odnóża kroczno są dobrze ukształtowane. W tułowiu przeważa bardzo mocno rozwinięty zatułów. Pierwsza para skrzydeł przekształcona jest w pa lecz kowale, stosunkowo krótkie prze zmłanki (harteres). natomiast druga para błoniasta I bardzo szeroka, o uproszczonym użytkowaniu, składa się wachlarzowato. (ryc. 89)
Ciało samicy Jest workowate i bezpośrednio z zewnętrz osłonięte oskórko-wymi wyilnkami (larwalnymi i poczwarkowyml). Przypomina wyglądem larwę i przez widu autorów jest uważana za Jej neoteniczną postać. Zrośnięta z tułowiem głowa pozbawiona Jest wszelkich przydatków. Brak również odnóży. Tylna część dojrzałej ploowo samicy wychyla się na zewnątrz pomiędzy segmentami odwłokowymi żywiciela •— nigdy nłe opuszcza całkowicie wnętrza organizmu owada,
Rozwój zapalny; lecz bardzo skomplikowany, przebiega z tzw. nadprzeobra-żeniem (hłpamtetamorfoza), w którym pojawia się kilka typów larw, m.in. wolno itfąct i spotykane na roślinach stadium tzw. trójpazuikowca [tnungiriinus). atakujące owdy żymdełskte i służące do rozprzestrzeniania gatunku.
&upa trudna do oznaczania, dostępna tytko specjalistom.
liczba gatunków -Wielkość-'Irybżycia-Występowanie -Wymienione gatunki -
w Polsce 2, na świede około 100
ok. $ mm dł. dala i rozpiętość skrzydeł do 20 mm
drapieżne, larwy wodne
w pobliżu zbiorników wodnych
iytenice
Cedry charakterystyczne - dachowało składane skrzydła błoniaste
Z omawianego rzędu występują w kraju tytko dwa gatunki żylenic Sialis spp. o długość cuała około 8 mm i rozpiętości skrzydeł do 20 mm (ryc. 90).
Mąjądało wydkiżone. barwy ciemnobrunatnej lub prawie czarne. Na stosunkowo dużej głowie osadzone są nitkowate, wieloczłonowe czułki, o długości przekraczającej nieco dugość dała Aparat gębowy jest typu gryzącego. Obłe pary prawie jednakowych skrzydeł błoniastych są przyciemnione i gęsto użytkowane. W pólku kostalnym obu par skrzydeł występuje szereg krótkich żyłek poprzecznych. W pozycji spoczynkowej skrzydhi są złozone dachowało. Odnóża kroczne. Odwłok jest cylindryczny, węższy od tułowia i wydłużony.
150
Przechodzą przoobrażenlo zupołno. Ciało larwy zaopatrzone jest w członowane skrzelo-tchawki, bocznie umieszczone na segmentach odwłoka, a koniec ciała wyciągnięty Jest w charakterystyczną, pojedynczą nić Odwłokową. 90. Wielkoskrzydłe (Megzloplerz):
zylcmca Sialis sp.
Formy dorosłe spotykane
są w pobliżu zbiorników wodnych, często siedzące na roślinach. Latają niechętnie i ociężale. Drapieżne larwy żyją na dnie zbiorników wodnych, poczwartu spotykane są zagrzebane w ziemi w pobliżu wody. W całym kraju szeroko rozpowszechntona, liczna I często spotykana jest żylenica nadwodna Sialis lutariaL, natomiast znacznie rzadsza Jest Sialis fullglnosa, spotykana tylko w północno-zachodniej Polsce.
5.23. Wielbłądki (Rhaphidioptera)
Liczba gatunków -Wielkość -Tryb życia -Występowanie -
w Polsce 9, ok. 100 na świecie do ok. 10 mm długości drapieżne
lasy i siedliska zaroślowe, często spotykane na pniach martwych i obumierających drzew, trudne do zauważenia
Cechy charakterystyczne - wydłużone przedplecze
Należą tu średniej wielkości owady, dochodzące do około 10 mm długości, jednolicie ciemno ubarwione, prawie czarne.
Ryc. 91. Wielbłądki (Rhaphidioptera): A - wielbłądka Rhaphidin ophiopsis; B - skójatka lnocellia crassicomis; A na podst. Biauns 1%4, B na podst. Piawiiszczikow 1972, zmienione