DSCN1800

14X Problem dcmarkacji

cmcrgcntnych JJ

Prostu licz^ * osób zsrJrl*

|» | Spck**** W*. S:Uce ^

gJwTpwl 10). I- Woda UŚ. Kilowiec

Problem dcmarkacji. zob. socjologia.

Problem identyfikacji, zob. socjologia.

Problem skali, kompleks zagadnień odnoszący się do badania wpływu ilościowego natężenia jakichś cech lub zjawisk na pro-cesy zachodzące w obrębie całego systemu społecznego. Przedmiotem zainteresowania bywają także wy stępujące niekiedy zmiany wewnętrzne danego zjawiska spowodowane przyrostem lub spadkiem liczby zjawisk tego samego typu w otoczeniu. Badanie zmiany skali jakiegoś zjawiska obejmuje zazwyczaj próbę określenia punktów (lub przedziałów) granicznych, których przekroczenie wiąże się z zajściem zmian jakościowych.

Problem skali pojawił się w naukach społecznych juz w starożytności i doty czy I głównie ustalenia optymalnej liczby mieszkańców miasta-państwa (polis). Wątek ten powraca! w różnych wersjach u licznych późniejszych filozofów i myślicieli. W socjologii nowożytnej warto wskazać analizy Herberta Spencera, podkreślającego podobieństwa ewolucji „organizmu społecznego” i organizmu biologicznego. W obu przypadkach rozwój ten dokonuje się m in. poprzez przyrost masy Georg Simmcl (1975) ukazał wpływ liczby osób na charakterystykę procesów wcwnątrzgrupowych Najbardziej znaczące różnice występują między diadn-mi (związkami dwuclcmcntowymi) i triadami (związkami składającymi się z trzech jednostek, grup społecznych, państw itp.) Dalszy przyrost liczby elementów nic powoduje juz tak radykalnych zmian W „b_rę.

b.e Av«ą/-ków kilkunasioclemcntowYch m-

ZEST* * P^‘Py: zmieniają się dotychczaM3wc zasady komunikowania bezpośredni kontakt każdego z k.,zdvm staje się utrudniony i zostaje zastąpiony kontaktami pośrednim. Może to prowadzić do zmiany charakteru więź, między no szczególnymi elementami    *

Dorobek tzw. psychologii tłumów niez można traktować jako cgzenm|_lf^ procesu powstawania zbiorowości w wyniku członków. Duża liczb nych w tym samym miejscu dajc ieAw^ kom poczucie siły oraz wytwarza - _w niku procesu dezindywidualizacji j ^ mowości przekonanie o własnej ności, a także prowadzi do zawiej ważności uznawanych dotychczas _n i wartości. W konsekwencji dochodzić m,> Ze do sytuacji, w której zachowana jednostki będącej członkiem tłumu różnią s* w skrajny sposób od jej zachowań dotychczasowych.

Pojawienie się społeczeństw masowych w których decydujący głos w niemal wsżys-kich kwestiach życia społecznego należy & ogromnych rzesz ludzkich, wiąże się z przekształceniami w sferze tradycyjnych nom i wartości społecznych (zob. (J. Ortep ;• Gassct 1982)). Zarazem jednak masarnity-mi dosyć łatwo manipulować - przykład;, ruchów totalitarnych ukazują to wyraźnie.

Wyodrębniane niekiedy, jako krancc kontinuum, społeczeństwa dużej i maić skali różnią się w sferze ról społecznych, wartości, religii, prawa, życia politycznej życia ekonomicznego (zob. IB. Olszewska -Dyoniziak 1994, s. 105-110]) Daniel Be (1994) podkreśla rozrastanie się wspołc/e*-nych społeczeństw „wszerz" i „wzwyż

Skala, w jakiej występuje dane 7]V-'"^y ma niejednokrotnie wpływ na specyfikę P*^ cesów dokonujących się w jego obrc -Znajduje to wątoz nawet w sttłsowaiń' nazewnictwie. Przykładowo, rożnego niepokoje społeczne w zależności o* skali określane bywają jako zanue*^^L rozruchy lub rewolucja, powstanie. albo wojna domowa Skala odnosić

Zc do liczby ludzi uczestniczących

zdarzeniu, do jego zasięgu prżesti^¹^^, okresu trwania, użytych środków, « następów,

Od skali zjawiska zależy ^c/v’^s,0£,*k* *ywane mu znaczenie. Niekiedy występujące w ograniczonej skal*