W Ciążyński - ELEKTRONIKA W ZADANIACH Część 3: Analiza małosygnałowa układów półprzewodnikowych
Przeliczenia takiego dokonano już w zadaniu 3.5 właśnie dla tematowych wartości parametrów, a więc możemy wykorzystać otrzymane tam wartości parametrów admitancyjnych tranzystora:
y,, = 0,69 mS y, 2 = 0,345 y2l = 82,8 mS yn = 201 |i5
Ze schematu zastępczego analizowanego układu dla składowej zmiennej (pokazanego poprzednio na rysunku 3.10.2) usunięto zbędne teraz informacje i pokazano go ponownie na rysunku 3.10.4. Schemat ten zawiera tylko 2 węzły, którym przydzielono oznaczenia: © dla wyprowadzenia bazy i @ dla wyprowadzenia kolektora tranzystora. Macierz układu będzie posiadała zatem tylko dwa wiersze i dwie kolumny.
Elementy bierne układu uwzględniamy w taki sposób (patrz rozdział W3.6 Wprowadzenia), że na przekątnej głównej macierzy wpisujemy najpierw dla każdego węzła „sumę admitancji podłączonych do tego węzła’'. W naszym układzie będzie to oznaczało, że dla węzła © (czyli bazy tranzystora) wpisujemy podłączoną do bazy admitancję YB, a dla węzła ® (czyli kolektora tranzystora) wpisujemy podłączoną do kolektora admitancję Yc-
Zgodnie z opisem metody powinniśmy następnie jako elementy macierzy leżące po obydwu stronach przekątnej głównej wpisywać ze znakiem minus „admitancję łączące poszczególne węzły”. Ta zasada tłumaczy się w taki sposób, że gdyby w naszym układzie pomiędzy węzłami © i © była jeszcze włączona gałąź o admitancji }*, to wartość Yx pojawiłaby się ze znakiem dodatnim w elementach macierzy odpowiadających węzłom © i ©. oraz ze znakiem ujemnym w elementach macierzy o indeksach (1;2) i (2:1).
W analizowanym układzie węzły © i © nie są połączone żadną zewnętrzną gałęzią a więc pozostałe elementy macierzy mają wartości zerowe. Otrzymana macierz elementów biernych (rysunek 3.10.5) odpowiadałaby analizowanemu układowi, z którego usunięto tranzystor.
© (B)_© (C) © (B)_© (C)
© |
(B) |
Y„ |
0 |
© (B) |
Yn |
yi2 |
© |
(C) |
0 |
Yc |
© (C) |
yn |
Y22 |
Rys. 3.10.5 Macierz elementów biernych Rys. 3.10.6 Macierz admitancyjna
tranzystora w konfiguracji WE
Tranzystor uwzględniamy w pełnej macierzy układu w taki sposób, że jego macierz admitancyjną (patrz rysunek 3.10.6) nakładamy na macierz elementów biernych, co odpowiada dołączaniu admitancji jego schematu zastępczego do odpowiednich węzłów. Uzyskujemy w ten sposób (patrz rysunek 3.10.7) pełną macierz opisującą analizowany układ, pozwalającą na wyznaczenie jego poszukiwanych parametrów charakterystycznych.
Ad 1. Układ nasz traktujemy jak wzmacniacz, którego wejście znajduje się w węźle o numerze a = 1, a wyjście w węźle o numerze b = 2. Wzmocnienie napięciowe układu obliczamy ze wzoru Nr 2 podanego w tabeli W3.7, ponieważ, układ pracuje bez obciążenia zewnętrznego. Rezystor Rc uwzględniono w macierzy układu (jako Yc), a zatem jest traktowany tutaj jako element wewnętrzny układu:
^11
gdzie:
• A12 to dopełnienie algebraiczne elementu Yi2 macierzy, czyli podwyznacznik powstały przez skreślenie pierwszego wiersza i drugiej kolumny macierzy, opatrzony znakiem wynikającym z wyrażenia (-1 ),+2;
• Au to dopełnienie algebraiczne elementu Yu macierzy, czyli podwyznacznik powstały przez skreślenie pierwszego wiersza i pierwszej kolumny, opatrzony znakiem wynikającym z wyrażenia (-1 )l+1;
Mamy więc:
k .. >2. _ 82,8 mS 82,8 .
“ (-l)w-(y"c + ya) Yc+yu 2m5 + 201|xS 2,201 ~
© (B)
® (C)
W Ciążyński - ELEKTRONIKA W ZADANIACH Część 3 Analiza małosygnałowa układów półprzewodnikowych
© (B)_© (C)
Yb + y u |
y/2 |
yn |
YC + V22 |
Rys. 3.10.7 Macierz admilancyjna układu wzmacniacza z rysunku 3.10.1
Powiedzmy jeszcze w tym miejscu wyraźnie, że oczywiście możemy potraktować rezystor Rc jako obciążenie naszego wzmacniacza i do obliczenia wzmocnienia wykorzystać ogólniejszy wzór Nr 1 z tabeli W3.7, ale wtedy należy usunąć admitancję Yc z macierzy układu. Jak łatwo można sprawdzić wyniki uzyskiwane przy obydwu podejściach są identyczne.
Ad 2. Rezystancję wejściową obliczamy ze wzoru Nr 6 w tabeli W3.7:
Rm=-^ (3.10.12)
A
gdzie: A to wyznacznik pełnej macierzy układu:
^ = + .VM ) ' We + -V22 )— Yn ' }'2t
= (10 pS + 0,69 mS)-(2 mS + 201 p5) -0,345 pS • 82,8 mS (3.10.13)
= (1,541 - 0,029)(/nS)2 =1,512 (wS)2 Otrzymujemy zatem:
R, = j-1)1'1 • (yc + Y22> = Yę+ y22 _ r:??-1-'”5 = 146kii (3.10.14)
A A 1,512 (mS)2 ’
Ad 3. Wzmocnienie prądowe obliczone wg wzoru Nr 3 z tabeli W3.7:
k, =—- (3.10.15)
ZłA + Ajj
musiałoby być równe zeru wobec Rl = Jest to oczywiste, gdyż prąd wyjściowy układu nie płynie. Powyżej w rozwiązaniu 1 obliczyliśmy wzmocnienie prądowe dla
-51 -