w Ciązynski FJ-EKTRONIKA W ZADANIACH Część 3- Analiza malosygnałuwa układów półprzewodnikowych
Zadanie 3.25
Rys. 3.25.1
Na rysunku 3.25.1 pokazano symetryczny wzmacniacz różnicowy prądu zmiennego, na który podawane są dwa sygnały sinusoidalne e, i e2 o częstotliwości I kHz. Napięcia zasilające o wartościach średnich Ecc i Eee równych 10 V zawierają tętnienia o kształcie trójkątnym pochodzące z dwupołówkowego prostownika sieciowego. Zachowanie tranzystorów dla małych przyrostów prądów i napięć w otoczeniu ich punktów pracy w tym układzie opisują parametry małosygnałowe typu y o jednakowych dla obydwu tranzystorów wartościach:
V//=lmS; yn = 0 mS; y2/=100mS; y22 = 0mS;
a dla częstotliwości zarówno sygnału wejściowego jak i tętnień sieciowych impedaneja kondensatora sprzęgającego C„, jest równa zeru (tzn. kondensator ten można uważać za zwarcie).
Dla tego układu należy:
1. obliczyć wzmocnienie napięciowe k/ dla sygnału ey
2. obliczyć wzmocnienie napięciowe k2 dla sygnału e2\
3. obliczyć współczynnik tłumienia sygnału wspólnego (ang. CMRR1) wzmacniacza:
4. wyznaczyć dopuszczalną amplitudę tętnień sieciowych zasilacza obwodu kolektorów «/r. przy której wynikające z nich tętnienia zawarte w sygnale wyjściowym mają amplitudę nic przekraczającą 10 mV;
5. wyznaczyć dopuszczalną amplitudę tętnień sieciowych zasilacza obwodu emiterów u,„ przy której wynikające z nich tętnienia zawarte w sygnale wyjściowym mają amplitudę nie przekraczającą 10 mV.
Wzmacniacz pracuje w stanie biegu jałowego, bez zewnętrznego obciążenia (czyli traktujemy rezystor Ra jako jedyne obciążenie tranzystora T2).
Rozwiązanie 1
Analizowany układ możemy rozpatrywać jako wzmacniacz o czterech zmiennych sygnałach wejściowych o charakterze SEM: dwóch użytkowych sygnałach sinusoidalnych e2 i e2 oraz dwóch zakłócających sygnałach tętnień sieciowych u,c i «*• o kształcie trójkątnym. Dla małych amplitud wszystkich tych sygnałów wzmacniacz możemy uważać za układ liniowy i zgodnie z zasadą superpozycji obliczać wzmocnienie dla każdego sygnału działającego oddzielnie, przy pozostałych SEM zwartych. W każdym przypadku (zarówno dla częstotliwości sygnału I kHz jak i dla częstotliwości tętnień równej 100 Hz) kondensator C„, zwiera zacisk wyjściowy wzmacniacza z kolektorem tranzystora.
4d 1. Schemat zastępczy analizowanego układu dla siennego sygnału et ma postać jak na rysunku 3.25.2. po wrysowaniu pomiędzy wyprowadzenia tranzystorów ich schematów małosygnałowych wynikających z podanych wartości parametrów admitancyjnych dla konfiguracji WE otrzymujemy schemat pokazany na rysunku 3.25.3. Widzimy na nim, że napięcie e/ jest sumą napięć u,,,, i uH2) występujących pomiędzy bazą a emiterem każdego z tranzystorów. Będziemy dążyć do obliczenia w jaki sposób napięcie e/ dzieli się na te dwa napięcia ui<d i “iah gdyż ten podział decyduje o podziale prądu dopływającego do zwartych ze sobą emiterów.
Schemat zawiera trzy źródła, a więc każdy prąd i każde napięcie może być obliczone jako suma trzech składowych pochodzących od tych źródeł działających osobno. I tak pierwsza składowa uj<2) pochodząca od et (przy wyłączonych czyli rozwartych obydwu SPM) wynika z podziału et na rezystancji (Myu) = 1 k£2 i szeregowo z nią połączonej rezystancji zastępczej
(l/v/y)||/?£ =1 kii|| 1 kii = 0,5 kii:
0,5 kQ e,
=-e. =— (3.25.1)
"2) lHi + 0,5Aii 3
Rys. 3.25.3
( | ||
....... u A | ||
ii T1 l’"< |
3 j 5 |
w CtąiyAski - ELEKTRONIKA W ZADANIACH Część 3 Analiza malosygnałowa układów półprzewodnikowych
Druga składowa un2) pochodząca od SPM równej yaUi(i) (przy wyłączonych pozostałych źródłach, czyli przy zwartej SEM i rozwartej drugiej SPM) wynika z przepływu prądu tej SPM przez rezystancję zastępczą trzech równolegle połączonych rezystancji o wartości 1 kil każda:
1 kil 1 kil ,
umi~ o ^iUko ~ -i 3'n(ei Uj(2>) (3.25.2)
Trzecia składowa uil2) (obliczana przy wyłączonych pozostałych źródłach, czyli przy zwartej SEM i rozwartej poprzednio rozważanej SPM) pochodzi od prądu SPM równego y2i ull2) płynącego przez rezystancję zastępczą tych samych trzech równolegle połączonych rezystancji o wartości 1 kii każda.
uH»=-~yn“H2) (3.25.3)
Ujemny znak tej składowej wynika z tego. że napięcie jest przyłożone do wejścia tranzystora T2 przeciwnie niż na schematach zastępczych definiujących parametry y. Na rysunku 3.25.3 było to powodem odwrócenia kierunku rozważanej SPM.
Ostatecznie obliczamy napięcie ttil2i przykładane do obwodu wejściowego tranzystora T2 (równe napięciu na emiterach tranzystorów) jako sumę trzech składowych:
1 kił ’ , . 1kil
*1(2) +ul(2) +ul(2) ~ j ,V2l(CI Ul(2)) 3
2kQ
(3.25.4)
(3.25.5)
-131 -
ang. CMRR = common modę rejection rado, współczynnik tłumienia sygnału wspólnego