w Ciążynski ELEKTRONIKA W ZADANIACH Część 3 Analiza małosygnałowa układów p&przcwodmkowych
Rys. 3.19.1
Zadanie 3.19
Dla wtórnika emiterowego z rysunku 3.I9.1 pobudzanego przebiegiem sinusoidalnym m„, o częstotliwości l kHz należy przy braku obciążenia (tzn. dla Rl = °°) obliczyć:
1. wzmocnienie napięciowe k„ - uHr/um;
2. rezystancję wejściowy
3. rezystancję wyjściową,
hit = 0;
a dla częstotliwości sygnału wejściowego impcdancje kondensatorów- C„ CKr i C„:, są równe zeru (tzn. każdy z tych kondensatorów można uważać za zwarcie).
jeśli zachowanie tranzystora T dla małych przyrostów prądów i napięć (w otoczeniu jego punktu pracy określonego przez stałą wartość Ecc, której w temacie zadania się nie podaje) opisują parametry małosygnałowe typu hc o wartościach: h/it = 1 k£2; hi2e = 0\ h 2u= 100;
Rozwiązanie 1
Postępując zgodnie z zaleceniami omówionymi we Wprowadzeniu (patrz rozdział W3.6) otrzymujemy schemat zastępczy analizowanego układu dla składowej zmiennej o postaci jak na rysunku 3.19.2. Podłączony do stałego napięcia zasilającego Ecc (składowa zmienna tego napięcia jest równa zeru) koniec rezystora /?; i kolektor tranzystora na naszym schemacie okazują się połączone z masą układu. Kondensatory sprzęgające C„ C„, i C,n są traktowane zgodnie z tematem jak
zwarcie, czyli kondensator C, podłącza równolegle do rezystora rVs. 3.19.2
Re rezystancję Rt ||/?2, co daje w tym miejscu rezystancję
zastępczą Ri || R21| Rn = 909 O.. Z rysunku wynika, że napięcia wejściowe i wyjściowe
są odniesione do potencjału masy. do którego jest podłączony kolektor tranzystora. Okazuje się więc, że tranzystor pracuje w konfiguracji WK.
Wrysowanie pomiędzy wyprowadzenia tranzystora jego schematu zastępczego dla podanych w temacie parametrów małosygnałowych h doprowadza nas do schematu jak na rysunku 3.19.3. Schemat ten zawierający 2 źródła wymuszające («»* oraz. hu ■ ii) może być dla małych sygnałów uważany za liniowy, a więc może być rozwiązany dzięki zastosowaniu zasady superpozycji i podstawowych twierdzeń elektrotechniki.
a i9.i)
Ad 1. Zauważmy najpierw, że prąd im obciążający źródło «„ rozpływa się na dwie gałęzie równoległe o rezystancjach R.i i hue, a występujące na tych elementach obwodu napięcie jest różnicą napięcia wejściowego i wyjściowego. Mamy więc: ,h+hU'
w Olszyński ELEKTRONIKA W ZADANIACH Część 3: Analiza mołosygnałowa układów półprzewodnikowych
Prąd ii wpływający do bazy tranzystora jest częścią prądu i„r wynikaj podziału pomiędzy te dwie równoległe gałęzie:
R, -u„
Prąd ten pomnożony przez współczynnik wzmocnienia hu, pojawia się jako wartość prądu SPM stanowiącej jedno z wymuszeń w układzie. Pierwsza składowa napięcia wyjściowego pochodząca od przepływu prądu SPM (liczona przy zwartej SEM napięcia wejściowego) przez trzy gałęzie równolegle o rezystancjach Rz , lin, i Rj wynosi:
i)
03.19.3)
—ii.
Podstawiając wartości liczbowe uzyskujemy 40AD-1AD 40 _
/?, h,,, =-=—AD = 0.976 AD
,!l "c 40*n+im 4i
R)\ I'uĄrz ul =100
0,976 0,909 0,976 + 0,909 uw, -u
AD = 0,471 AD
1AD
0,47IAD = 47,1 («„-«„)
(3.19.4)
Drugą składową napięcia wyjściowego u„y obliczamy (przy rozwarciu SPM) jako równą wymuszeniu u„, pomniejszonemu o spadek napięcia wywołany przepływem prądu wejściowego (/„,) na równoległym połączeniu rezystancji Ri i hiie, czyli:
= 0,482
(3.19.5)
(3.19.6)
(3.19.7)
(3.19.8)
R7 0,909 AD
-+R,
0,976 ££2+0,909 kii
+ *i i.
Łącząc równania (3.19.4) i (3.19.5) otrzymujemy:. mut =«u, + = 47,1 (tt„, -«„) +0.482u„
«„T(I+47,l) = «,lf(47,1+0,482) skąd już można wyznaczyć wzmocnienie napięciowe jako:
A„ = — = ^£ = 0,989 48,1
Ad 2. Rezystancję wejściową możemy obliczyć podstawiając uzyskane w punkcie wartości liczbowe do równania (3.19.1):
k, (l*we tl i> v )
. -0.989 ii., _ 0,01 I n,,
0,976 A-D
0,976 AD
(3.19.9)
czyli:
^ «2Ł=ą976m = gg7m (3.19.10)
Dla tranzystora o takich samych parametrach małosygnałowych w zadaniu 3.18 uzyskano rezystancję wejściową 102 kił. W tamtym układzie jednak baza tranzystora jest polaryzowana stałym prądem z SPM. co jak wiadomo z zadań rozważanych w drugiej części zbioru nie jest korzystne pod względem stałości temperaturowej punktu pracy tranzystora. Aby uzyskać dobrą stałość punktu pracy przy zmianach temperatury należy zastosować obwód polaryzacji bazy tranzystora w postaci dzielnika napięcia zasilającego złożonego z rezystancji Rt \ r2 o możliwie małych
- 103-