Finanse p stwa Wypych2 153

zawsze są osiągalne w sprawozdaniach.

Rząd i jego agendy wykorzystują sprawozdania finansowe w celu prawnego regulowania działalności przedsiębiorstwa, dla prowadzenia rozliczeń podatkowych i kontroli ich prawidłowości, do określania kierunków polityki finansowej i zakresu interwencjonizmu państwowego, przy prognozowaniu i szacowaniu wielkości makroekonomicznych, dla potrzeb statystycznych itp.

Społeczność lokalna zainteresowana jest informacjami o zakresie działalności przedsiębiorstwa, o jego dotychczasowym rozwoju i zamierzeniach na przyszłość, o pozytywnym i negatywnym wpływie przedsiębiorstwa na wykorzystanie lokalnych zasobów, na warunki życia ludności i środowisko naturalne, o wpływach z tytułu podatków lokalnych. Sprawozdawczość finansowa jest niezbędnym ale niewystarczającym źródłem informacji na ten temat.

Wobec tak dużego znaczenia sprawozdań finansowych oraz wagi podejmowanych na ich podstawie decyzji ekonomicznych, powstaje problem wiarygodności informacji zawartych w sprawozdawczości oraz prawidłowego i rzetelnego zaprezentowania w nich sytuacji finansowej i uzyskiwanych wyników. Z tego względu przed udostępnieniem sprawozdań finansowych ich użytkownikom powinna zostać przeprowadzona rewizja finansowa przez niezależnego biegłego księgowego (rewidenta), posiadającego uprawnienia do badania sprawozdań finansowych. Orzeczenie biegłego, w którym nie są zgłoszone zastrzeżenia i wyrażona opinia, że sprawozdania finansowe dają prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz wyników jego działalności, stwarza podstawę zaufania do informacji podanych w sprawozdaniach finansowych. Nie oznacza to, że wszystkie informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych poddanych weryfikacji są udostępniane w jednakowym stopniu zainteresowanym osobom i instytucjom zewnętrznym. Znaczna część informacji jest utajniona i mają do nich dostęp jedynie organa podatkowe, urzędy statystyczne, centralne urzędy planistyczne - dostęp do tych informacji innych osób jest ograniczony, najczęściej informacje te są przetworzone i udostępniane w formie zbiorczej, tak, aby nie było możliwe zidentyfikowanie przedsiębiorstw (informatory, bazy informacji, wydawnictwa statystyczne).

Oceniając na podstawie sprawozdań sytuację majątkową i finansową przedsiębiorstwa oraz osiągane wyniki ekonomiczne należy zdawać sobie sprawę, że wykazane w nich informacje aczkolwiek są prawdziwe, to nie zawsze kompletne, precyzyjne i w pełni obiektywne. Przedsiębiorstwo nie jest zainteresowane zwłaszcza ujawnianiem informacji świadczących o nim źle. Informacje na temat nieprawidłowości na ogół są przemilczane albo nie są zbyt eksponowane. Komentarze autorstwa zarządu zazwyczaj są ogólnikowe i koncentrują się na dokonaniach pozytywnych. Również opinia biegłego księgowego weryfikującego sprawozdania finansowe nie daje gwarancji przetrwania przedsiębiorstwa i nie ocenia skuteczności i efektywności kierowania przedsiębiorstwem. Celem badania sprawozdania finansowego jest bowiem jedynie stwierdzenie, czy sprawozdanie jest sporządzone prawidłowo oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową, finansową i dochodową przedsiębiorstwa. Nie bez znaczenia jest fakt, że sprawozdania finansowe dotyczą przeszłości, a więc ilustrują stan faktyczny z pewnym opóźnieniem. Są one sporządzane przy założeniu, że przedsiębiorstwo będzie dalej funkcjonować, ale celem sprawozdań nie jest wycena wartości przedsiębiorstwa. Informacje zawarte w sprawozdaniach finansowych nie pozwalają na precyzyjne określenie wartości rynkowej przedsiębiorstwa, nie mniej jednak są w pewnym stopniu użyteczne przy wycenie przedsiębiorstwa. Rzeczywista wartość przedsiębiorstwa zależy przede wszystkim od tego jak wyglądała zyskowność w poprzednich latach i jaka jest zdolność do generowania zysku w przyszłości oraz od pozycji rynkowej przedsiębiorstwa i możliwości jej umocnienia. W mniejszym stopniu wartość ta zależy od wartości aktywów i pasywów, większe znaczenie ma tu raczej struktura aktywów i pasywów oraz relacje zachodzące miedzy poszczególnymi składowymi aktywów i pasywów, albowiem one charakteryzują równowagę ekonomiczno-finansową przedsiębiorstwa i w pewnym zakresie oddziałują na osiągane rezultaty finansowe.

Reasumując, mimo ułomności sprawozdań finansowych ich użyteczność nie może budzić wątpliwości. Sprawozdawczość finansowa jest sposobem komunikowania się przedsiębiorstwa z otoczeniem, uzupełniona innymi bardziej szczegółowymi informacjami jest wykorzystywana w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Sprawozdawczość finansowa wynika z zapisów księgowych, a jej zadaniem jest przedstawienie rzetelnego i prawidłowego obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i dochodowej przedsiębiorstwa. Użyteczność sprawozdań finansowych dla podejmowania decyzji ekonomicznych niezależnie od formy prezentacji zawartych w nich informacji wymaga jednak umiejętności ich czytania i analizy. Bez znajomości wiedzy w tym zakresie sprawozdania stają się jedynie zbiorem niewiele znaczących liczb, a ewentualne decyzje obarczone są znacznym błędem.

153