Finanse p stwa Wypych&6 267

Wykorzystanie dźwigni w zarządzaniu przedsiębiorstwem

Stąd:    O = QBE (P - V) - FC.

Po przekształceniu tej formuły próg rentowności wyrażony ilościowo równa się:

QBE = FC/(P - V)

W ten sposób, próg rentowności ilościowy jest równy kosztom stałym dzielonym przez marżę brutto (P-V). W analizowanym przykładzie:

QBE = 100.000 zł / (50-25) = 4.000 jednostek

Każdy dodatkowy wzrost ilości sprzedaży uzyskany w pobliżu progu rentowności powoduje, że wzrasta zysk pokazany na rysunku 1.6. Podobnie, spadek ilości poniżej progu rentowności powoduje, że wzrastają straty-

Analiza progu rentowności oparta na wartości sprzedaży, zamiast ilości, jest często bardziej użyteczna. Szczególnie wtedy, gdy obliczamy próg rentowności przy produkcji wielo-asortymentowej, jeśli program asortymentowy produkcji obejmuje kilkadziesiąt pozycji wyrobów. Zakłada się jednak, że sprzedaż każdego produktu ma stały udział w sprzedaży ogółem firmy.

W analizie przyjmuje się, że przychód ze sprzedaży na poziomie progu rentowności jest w stanie pokryć stałe i zmienne koszty operacyjne, co możemy wyrazić formułą:

SBE = FC + VCBE

gdzie:

SBE - przychód ze sprzedaży na poziomie progu rentowności,

VCBE - zmienne koszty operacyjne,

FC - koszty stałe.

Powyższą formułę możemy przekształcić następująco:

SBE = FC + (VCBE/SBE) SBE

W analizie progu rentowności przyjmuje się, że udział kosztów zmiennych w przychodach ze sprzedaży jest ustalony na określonym poziomie, więc zamiast wskaźnika (VCBE/SBE) możemy użyć wskaźnik wyrażający relację całkowitego kosztu zmiennego do każdego poziomu sprzedaży:

Finanse przedsiębiorstw

SBE = FC + (VC / S) SBE SBE | 1 - (VC/S)] = FC SBE = FC / [ 1-(VC/S)]

Wracając do analizowanego przykładu przedsiębiorstwa, możemy obliczyć wartościowy próg rentowności, który stanowi poziom sprzedaży przy którym zysk operacyjny (EB1T) jest równy zero. Wówczas SBE = 100.000 / [1 - 0,5] = 200.000 zł. Przychód ze sprzedaży na poziomie progu rentowności (w prezentowanym przykładzie wynosi 200. 000 zł) pokryje koszty całkowite, które obejmują koszty stałe i zmienne koszty operacyjne. Należy jeszcze raz podkreślić, że przedsiębiorstwo finansujące się kapitałem własnym przy tej wielkości produkcji i sprzedaży nie uzyska zysku, ale także nie poniesie strat. Natomiast przedsiębiorstwo finansujące się kapitałem obcym poniesie straty, które związane są z obsługą zadłużenia.

5. Dźwignia finansowa

Dźwignia finansowa (DFL) występuje wówczas, gdy przedsiębiorstwo wykorzystuje kapitał obcy, który wymaga płacenia odsetek. Znajduje ona szczególne zastosowanie w zarządzaniu strukturą kapitału firmy. Struktura kapitału firmy wyraża relacje pomiędzy kapitałem obcym i kapitałem własnym i stanowi o sposobie finansowania jej aktywów. Dźwignia finansowa wskazuje na efekty dochodowe związane ze zmianą rentowności kapitału własnego, które uzyskano dzięki zmianie struktury kapitału polegającej na wykorzystaniu kapitału obcego.

Stosując podobne podejście, jak przy dźwigni operacyjnej, możemy wykorzystać następujące formuły:

1) Relacja między zyskiem operacyjnym przed spłatą odsetek i opodatkowaniem a zyskiem brutto:

qj₇j _ Sprzedaż - Koszty zmienne - Koszty stale _ EBIT Sprzedaż - Koszty zmienne - Koszty stale - Odsetki EBT

gdzie:

DFL - stopień dźwigni finansowej (degree offmancial leverage)

EBT - zysk brutto (earnings before taxatioń),