Finanse p stwa Wypych&2 263

Wykorzystanie dźwigni w zarządzaniu przedstęmorsi wem

datkowaniem (AEBIT) oczekiwany w wyniku planowanego wzrostu sprzedaży (AS) przy użyciu formuły:

%A EBIT = %A S X DOL

Procentowy przyrost zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem stanowi iloczyn procentowego przyrostu sprzedaży i stopnia dźwigni operacyjnej. Procedura ta może być wykorzystywana zarówno bezpośrednio do planowania zysku operacyjnego, jak i do weryfikacji planowanego przyrostu zysku szczególnie wtedy, gdy jego wysokość została wcześniej obliczona inną metodą

Przykład 1.

Firma sprzedaje 100.000 sztuk po 5 zł za sztukę. Koszty zmienne ukształtowały się na poziomie 3 zł za sztukę. Koszt stały firmy wynosi 100.000 zł.

500.000- 300.000    ₉/

DOL =-= y, razy

500.000- 300.000- 100.000

Wzrost sprzedaży o 50% spowoduje wzrost zysku operacyjnego o 100 % ( 50 x 2 ). Jeśli dysponujemy powyższymi danymi możemy także obliczyć stopień dźwigni w sposób następujący:

% AEBIT 100 .

DOL =-=-=2

%A S    50

Należy zauważyć, że na nowym poziomie sprzedaży ukształtuje się dźwignia operacyjna, która wynosi:

750.000- 450.000    ,/

DOL =-= % razy

750.000- 450.000- 100.000    ^/2

Nowy stopień dźwigni operacyjnej, jest niższy, co oznacza, że poziom sprzedaży przekracza próg rentowności w większym zakresie niż poprzednio.

Przykład 2.

Efekt dźwigni operacyjnej: zmiany w sprzedaży dają więcej niż proporcjonalne zmiany w zysku operacyjnym (EBIT).

Wyszczególnienie	Firma P	Firma W	Firma Z
Sprzedaż	10.000	11.000	19.500
Koszty stale (Ks)	7.000	2.000	14.000
Koszty zmienne (Kz)	2.000	7.000	3.000
Zysk operacyjny (EBIT)	1.000	2.000	2.500
Wskaźniki dźwigni operacyjnej:
Ks / Koszt całkowity	0,78	0,22	0,82
Ks / Sprzedaż	0.70	0,18	0,72

W nowych warunkach, gdy sprzedaż wzrosła o 50 %, uzyskano:

Wyszczególnienie	Firma P	Firma W	Firma Z
Sprzedaż	15.000	16.500	29.250
Koszty stale	7.000	2.000	14.000
Koszty zmienne	3.000	10.500	4.500
Zysk operacyjny ( EBIT )	5.000	4.000	4.500
( EBITt - EBIT t-1 ) / EBIT t-1 (w %)	400%	100%	330%

W analizowanym przykładzie DOL wyniesie: Firma P:

10.000 - 2.000

DOL =-

1.000

8.000

1.000

= 8 razy

%A EBIT = 50% x 8 = 400%

W firmie P, jeśli sprzedaż wzrośnie o 50%, to zysk operacyjny wzrośnie o 400%.

Firma W:

DOL =

11.000-7,000

2.000

4.000

2.000

2 razy

%A EBIT = 50% X 2 = 100%

Jeśli sprzedaż wzrośnie o 50%, to zysk operacyjny wzrośnie o 100%. Firma Z:

DOL = ^{19 500 j 0QQ} =    = 6,6 razy %A EBIT = 50% x 6,6 = 330%

2.500    2.500

Jeśli sprzedaż wzrośnie o 50%, to zysk operacyjny wzrośnie o 330%.

Należy zauważyć, że w każdej firmie przy wzroście sprzedaży o 50% uzyskano więcej niż proporcjonalny przyrost zysku operacyjnego (EBIT), który stanowi dodatni efekt dźwigi operacyjnej. Im wyższy stopień dźwigni operacyjnej, tym zysk jest bardziej wrażliwy na zmiany sprzedaży.

Istotną informacją dla bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem jest zbadanie wskaźników dźwigni operacyjnej wyrażających relację kosztu

263