Wykorzystanie dźwigni w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Pomiar stopnia dźwigni wskazuje, że:
Wykorzystanie dźwigni w zarządzaniu przedsiębiorstwem
Wariant I: DOL =
MC
EBIT
210.000
120.000
Oznacza to, że jeśli sprzedaż wzrośnie o 10% to, wówczas zysk operacyjny wzrośnie o 17,5 %.
EBT 120.000
Jeżeli DFL=1, znaczy to, że cały majątek jest finansowany kapitałem własnym. Stopień dźwigni łącznej DCL pokrywa się w tym przypadku ze stopniem dźwigni operacyjnej (1,75 x 1).
Wariant II: DOL = 1,75 DFL= 1,19 DCL= 2,08
Dodatni efekt dźwigni finansowej występuje wtedy, gdy przeciętna rentowność całego kapitału zainwestowanego (własnego i obcego) jest wyższa, niż wysokość stopy odsetek płaconych przy pozyskiwaniu kapitału obcego.
Generalnie można stwierdzić, że firma bez długu w porównaniu z firmą zadłużoną ma niższą dochodowość w przypadku osiągania relatywnie wysokiej zyskowności i wyższą dochodowość w przypadku osiągania relatywnie niskiej zyskowności.
Wprowadzenie finansowania długiem może potencjalnie zwiększyć rentowność kapitału własnego, ale jednocześnie działalność przedsiębiorstwa obarczona jest większym ryzykiem. Zadaniem kierownictwa jest ocena ryzyka związanego z efektem dźwigni. Efekt dźwigni jest dodatni, gdy zastosowanie długu w strukturze kapitałowej powoduje wzrost EPS. Natomiast sytuację, gdy wartość EPS spada nazywać będziemy ujemnym efektem dźwigni.
Efekt dźwigni finansowej polega na zwiększeniu dochodowości kapitału własnego dzięki zmianom w strukturze kapitału poprzez wprowadzenie długu do źródeł finansowania lub też zwiększenie jego udziału w dotychczasowej strukturze. Jednocześnie należy zauważyć, że w takim zakresie, w jakim firma ma możliwość kształtowania
struktury kosztów i struktury kapitału, może również wpłynąć na EPS.
Jednym z istotnych narzędzi pozwalających ocenić sytuację firmy jest analiza progu rentowności. Analizę progu rentowności wykorzystuje się przy badaniu wpływu dźwigni na EPS dla różnych poziomów produkcji sprzedaży (dźwignia operacyjna), lub także dla różnych poziomów zysku operacyjnego EBIT (dźwignia finansowa). Wystąpienie dodatniego efektu dźwigni finansowej zależy od odpowiednio wysokiej stopy zysku operacyjnego (EBIT). Firma o stabilnej sprzedaży i odpowiednio wysokich dochodach może bez większego ryzyka pozwolić sobie na finansowanie długiem własnego rozwoju. Natomiast, podjęcie ryzyka zwiększonego zadłużenia przez firmę ze stosunkowo niskim poziomem zysku operacyjnego może przyczynić się do wystąpienia ujemnego efektu dźwigni operacyjnej.
Dlatego też stabilność sprzedaży i dochodów, która może być przesłanką uzyskania odpowiednio wysokiej stopy zysku operacyjnego jest szczególnie ważna dla firm finansujących swoją działalność długiem. Decyzje, co do poziomu zadłużenia firmy z jednej strony powinny więc być poprzedzane wnikliwą analizą sytuacji rynkowej i badaniami występującego trendu w sprzedaży. Jednocześnie z drugiej strony działanie w warunkach niepewności (ryzyka) skłania do badania wpływu dźwigni na EPS związanego z osiągnięciem określonych poziomów zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem (EBIT).
Dla wyznaczenia progu rentowności możemy zastosować odpowiednią formułę lub posłużyć się metodą graficzną. W badaniu dźwigni finansowej przede wszystkim ustalamy graniczny poziom zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem (EBITX). Jest to taki poziom zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem, który pozwala osiągnąć identyczną rentowność kapitału własnego (rx), bez względu na zastosowany wariant finansowania (z udziałem lub bez kapitału obcego). Graniczny poziom zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem obliczamy według formuły:
EBITX
Jeżeli dla planowanego przedsięwzięcia EBITx < EBIT(j oznacza to wystąpienie dodatniego efektu dźwigni. Jeżeli natomiast EBITx > EBITu mamy do czynienia z zagrożeniem ujemnym efektem dźwigni finansowej. Graniczny poziom rentowności kapitału własnego obliczamy według formuły: