danej inwestycji jest mniejsza, niż koszt kapitału i przedsiębiorstwo realizując ten projekt zmniejsza zasoby firmy. Należy więc zauważyć, że przy zastosowaniu metody wartości zaktualizowanej netto duży wpływ na wybór najefektywniejszego wariantu ma uwzględniony w obliczeniach poziom stopy procentowej.
Generalnie możemy powiedzieć, że poziom NPV uzależniony jest zarówno od wielkości i rozłożenia w czasie przepływów pieniężnych netto, jak i od przyjętej do obliczeń stopy procentowej. Dokładność obliczeń NPV zależy więc od trafności przewidywanego cash llow w poszczególnych latach i dokładności stopy procentowej. NPV uwzględnia zmienność wartości pieniądza w czasie, inflację i zmianę stopy procentowej.
Wewnętrzna stopa zwrotu IRR flnternal Ratę of Return)
Wewnętrzna stopa zwrotu zwana jest także stopą zdyskontowanego cash flow (Discounted Cash Flow Yield - DCF lub Discounted Cash Flow Return on Investment). Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR) oznacza stopę dyskontową, przy której NPV = 0. Można to zapisać:
1=1
(1 + IRR)1
IRR jest to więc taka stopa procentowa, przy której zaktualizowana wartość strumieni wydatków pieniężnych jest równa zaktualizowanej wartości strumieni wpływów pieniężnych. Wskaźnik ten oblicza się dwoma sposobami, tj. metodą kolejnych przybliżeń, za pomocą reguły próby i błędu oraz graficznie na podstawie interpolacji liniowej (rysunek 10.1.). Można również posłużyć się kalkulatorem finansowym lub gotowym programem komputerowym (np. Lotus, Excel). Przyjmuje się, że koszty zapisuje się na początku roku i są one jedynymi w ciągu tego roku.
Dla zilustrowania procedury obliczania można rozpatrywać przykład, w którym firma ma wybrać projekt A lub projekt B. Wartości przepływów pieniężnych (cash flow) w kolejnych latach realizacji i funkcjonowania są analogiczne, jak przy obliczaniu NPV, natomiast zmienia się stopa procentowa w celu uzyskania wartości zaktualizowanej netto (NPV = 0) osiągającej poziom zerowy. W stosunku do projektu A obliczenia przeprowadza się metodą kolejnych przybliżeń, każdorazowo przy nieco wyższej stopie procentowej, tj. przy 27 %, 28 % i 29 %. W rezultacie wartość zaktualizowana netto (NPV) będzie ulegała pomniejszaniu, co można sprawdzić w tablicach 10.5. i 10.6. dopiero w tablicy 10.7. przy stopie 29 % NPV osiągnie wartość ujemną. Innymi słowy, IRR znajduje się w przedziale otwartym pomiędzy ostatnią dodatnią wartością NPV, a pierwszą ujemną wartością NPV (tj. 28 % - 29 %).
Tablica 10.5. Obliczanie wartości zaktualizowanej netto dla projektu A (stopa procentowa 27 %)
Okres |
Cash flow |
Współczynnik dyskonta |
Wartość zaktualizowana |
0 |
-30 000 |
1.0000 |
- 30 000 |
l |
20 000 |
0,787 |
15 740 |
2 |
10 000 |
0.620 |
6 200 |
3 |
10 000 |
0.488 |
4 880 |
4 |
10 000 |
0.384 |
3 840 |
Suma |
30 660 | ||
Wartość początkowa (Co) |
-30 000 | ||
Wartość zaktualizowana netto (NPV) |
= 660 |
Tablica 10.6. Przykład obliczenia wartości zaktualizowanej netto dla projektu A (stopa procentowa 28 %)
Okres |
Cash flow |
Współczynnik dyskonta |
Wartość zaktualizowana |
0 |
- 30 000 |
1.0000 |
-30 000 |
1 |
20 000 |
0.781 |
15 620 |
2 |
10 000 |
0.610 |
6 100 |
3 |
10 000 |
0.477 |
4 770 |
4 |
10 000 |
0.373 |
3 730 |
Suma |
30 220 | ||
Wartość początkowa(Co) |
-30 000 | ||
Wartość zaktualizowana (NPV) |
= 220 |
Tablica 10.7. Obliczanie wartości zaktualizowanej netto dla projektu A (stopa procentowa 29 %)
Okres |
Cash flow |
Współczynnik dyskonta |
Wartość zaktualizowana |
0 |
-30000 |
1.0000 |
-30 000 |
1 |
20 000 |
0.775 |
15 500 |
2 |
10 000 |
0.601 |
6 010 |
3 |
10 000 |
0.466 |
4 660 |
4 |
10 000 |
0.361 |
3 610 |
Suma |
29 780 | ||
Wartość początkowa(Co) |
-30 000 | ||
Wartość zaktualizowana netto (NPV) |
= - 220 |
Dla stopy procentowej wynoszącej 28 % wartość NPV jest dodatnia i wynosi 220. Dla stopy procentowej wynoszącej 29 % wartość NPV jest ujemna i wynosi - 220. Zatem NPV projektu A przyjmuje wartość zerową
373