G00013

przedmiotu czy też postaci ludzkiej, wyłączali więc z obrazu wszelkie szczegóły drugorzędne. W ubiorach kobiecych uwzględniali artyści egipscy wyłącznie tylko spływ tkaniny po kształtach ciała, nie zaznaczali natomiast żadnych płytkich fałdów, które musiały się tworzyć na luźno opadającej tkaninie. Zarys sylwety ciała kobiecego, zwróconego profilem w kompozycji ściennej, dawał idealny obraz bardzo wąskich pozornie ubiorów, które w rzeczywistości musiały mieć inne proporcje, służyły bowiem zarówno bogatym Egipcjankom, jak i chłopkom ciężko pracującym przy gospodarstwie. Nawet ubiory kobiece z okresu Nowego Państwa, fałdziste i luźne, w schematycznym ujęciu artystów egipskich wyglądają na wąskie; jednak mają zaznaczone te fałdy, które pozwalają zrozumieć układ draperii. Stylizacja postaci ludzkiej i ubioru w sztuce egipskiej nadawała wielofigurowym kompozycjom szczególne walory dekoracyjne, gdy na płaszczyźnie obrazu rysowały się liczne sylwetki, zespolone rytmem ruchów w równolegle zestawionych poziomych strefach.

W kompozycjach z okresu Nowego Państwa, przedstawiających biesiady i przyjęcia dworskie, wytworni, nieco sztywno siedzący goście stanowią kontrast ze swobodniej traktowanymi postaciami służby, muzykantów, tancerek i dziewcząt służebnych. W reliefach z okresu XVIII dyn. (Nowe Państwo), również w wielkich scenach wojennych, sztuka egipska zaakcentowała zetknięcie się z narodami, których odrębność rasową i barwne ubiory przekazali artyści z pełnym realizmem. Dzięki bystrej obserwacji szczegółów ubioru posiadamy cenne wizerunki semickich sąsiadów Egiptu, Syryjczyków i Żydów, w barwnej, wzorzystej odzieży, z charakterystycznym zarostem i fryzurą. Malowidła na ścianach grobowców z okresu XVIII dyn. potwierdzają również stosunki Egiptu z Krętą i Cyprem; przedstawiają smukłe postacie poselstwa Kreteńczyków z przywiezionymi darami, pośród których rozpoznać można wyroby złotnictwa i ceramiki kreteńskiej.

Przy omówieniu źródeł do poznania ubiorów egipskich wspomnieć należy o zachowanych fragmentach tkanin egipskich, które znajdują się w wielu zbiorach muzealnych. Zostały one częściowo zbadane pod względem techniki wykonania. Analizy wykazały, że wysoki poziom tkactwa egipskiego od okresu Starego Państwa utrzymywał się bez zmiany przez wiele stuleci. W specjalnych studiach autorzy wskazują, na podstawie zbadanych fragmentów tkanin pobranych z owiniętych nimi mumii królewskich, na szczytowe osiągnięcia tkactwa egipskiego. Tkaniny takie były zapewne dostępne tylko dla zamożnych Egipcjan; oprócz nich używane były tkaniny lniane grubsze, które nie stanowiły tematu prac naukowych. Z akcesoriów ubioru zachowała się w muzeach spora liczba okazów obuwia, przeważnie z okresu Nowego Państwa, oraz klejnotów różnego typu, zawsze o wysokim poziomie techniki wykonania.

UBIORY MĘSKIE

Najdawniejsze ubiory Egipcjan z okresów przedhistorycznych robione były ze skór zwierzęcych i spełniały tylko funkcję ochrony ciała przed chłodem i palącymi promieniami słońca. Do tej tradycji nawiązywał później zwyczaj zdobienia ubiorów narzuconym futrem leoparda w okresie Starego Państwa. Najdłużej, bo jeszcze w okresie Nowego Państwa, utrzymały się skóry zwierzęce w ubiorach kapłanów, wiązane nawet na cienkim i przejrzystym płótnie według ówczesnej mody. Ubiory z plecionych włókien roślinnych, które miały poprzedzić w Egipcie wynalazek tkactwa i przeróbki włókna lnianego, zachowały się tylko we fragmentach plecionki. Najdawniejsze tkaniny lniane w Egipcie pochodzą z okresu Starego Państwa. Jedynie tkaniny lniane uważali Egipcjanie za „czy

16