IMG00016

I. Obliczenia wytrzymałościowe w przypadku obciążeń stałych

1) jednorodność materiału (wpływ wywierają wtrącenia niemetaliczne, pory w odlewach),

2) naprężenia wstępne (przy ostyganiu odlewów, skurczowe, hartownicze),

3) obciążenia przewidziane i przypadkowe (dodatkowe naprężenia od drgań własnych, różnice między założonymi a rzeczywistymi warunkami działania obciążeń: np. nieidealnie osiowe działanie sił rozciągających, powodujące dodatkowo powstanie zginania),

4) niedoskonałość metod obliczeniowych,

5) skutki, jakie mogą wyniknąć z uszkodzenia danej części (jeżeli uszkodzenie części spowoduje tylko krótkotrwałe zatrzymanie maszyny i część tę da się łatwo wymienić, można dopuścić mały współczynnik x, gdy natomiast uszkodzenie części może spowodować zniszczenie maszyny lub wypadek zagrażający np. życiu znajdujących się w pobliżu osób - należy przyjąć znacznie większy współczynnik bezpieczeństwa jc),

6) czas eksploatacji maszyny lub urządzenia i związane z tym uszkodzenia spowodowane korozją, ścieraniem się - niezależnie od zjawisk zmęczeniowych (por rozdz. 17),

7) kontrolę dokładności wymiarów (łatwo ustalić średnicę wałka toczonego na tokarce, a znacznie trudniej rzeczywistą grubość dużego arkusza blachy w środku jego powierzchni lub den zbiorników w miejscach wyobleń itp.),

8) udarne działanie sił (obciążenia przykładane nagle oraz wszelkiego rodzaju uderzenia powodują powstanie większych naprężeń niż przy powolnym, tj. statycznym obciążeniu),

9) spiętrzenie naprężeń wymagające stosowania specjalnych metod obliczeniowych w przypadku obciążeń zmiennych (por. rozdz. 17), w przypadku zaś materiałów kruchych - zwiększenie współczynnika bezpieczeństwa nawet dla obciążeń stałych.

W przypadku konstrukcji, co do których nagromadzono wiele doświadczeń, jak mosty, kotły parowe, zbiorniki ciśnieniowe, wiązary dachowe, dźwignice itp. istnieją przepisy (normy) państwowe nakazujące przyjmowanie odpowiednich wartości wymaganych współczynników bezpieczeństwa x_w.

1.2.3. Przybliżony sposób wyznaczania wymaganego współczynnika bezpieczeństwa

Jak wspomniano, w wielu dziedzinach przepisy państwowe (normy, instrukcje odpowiednich urzędów, jak np. Urzędu Dozoru Technicznego) lub normy branżowe nakazują stosowanie ustalonych wartości współczynników' bezpieczeństwa lub naprężeń dopuszczalnych. W większości jednak przypadków konstruktor sam musi decydować o wyborze wartości współczynnika bezpieczeństwa, opierając się na doświadczeniach własnych, na danych zaczerpniętych z literatury, a często na własnej intuicji.