img217

ulatnianiu się przykrych zapachów w razie gnicia ścieków. Błona biologiczna jest delikatna i cienka (ok. 1 mm), ma zagwarantowany lepszy kontakt mikroorganizmów ze ściekami i charakteryzuje się wyższą aktywnością biochemiczną niż w złożu nisko obciążonym. Złoża wieżowe stosowano do niedawna tylko do oczyszczania niewielkich ilości ścieków bytowo-gospodarczych lub przemysłowych, ostatnio jednak nastąpił wyraźny rozwój zastosowania tego rodzaju złóż o wypełnieniu z tworzyw sztucznych do oczyszczania znacznie większych ilości ścieków - najczęściej przemysłowych. Złoża typu wieżowego służą do oczyszczania określonych rodzajów ścieków, np. koksochemicznych lub pochodzących z izolowanych szpitali lub sanatoriów. Biocenozę złoża wieżowego, a zwłaszcza bakterie, udaje się dość łatwo adaptować do utleniania różnych substratów, dlatego m.in. złoża tego typu znajdują zastosowanie w przemyśle, gdzie rodzaj ścieków jest specyficzny, a zjawisko adaptacji bardzo pożądane lub nawet konieczne, np. podczas oczyszczania ścieków fenolowych.

16.3.4. Stawy biologiczne

Stawy biologiczne lub tzw. stawy utleniające są naturalnymi lub sztucznymi zagłębieniami terenowymi, w których światło dociera do dna. Ścieki doprowadzone do stawów (mechanicznie oczyszczone) są w pełni naturalnie mineralizowane przez drobnoustroje saprofityczne. Wytworzone w ten sposób związki mineralne pozostają na miejscu i są bazą pokarmową dla glonów. Często stawy takie są zarybione i wówczas łańcuch pokarmowy zostaje przedłużony, ponieważ fitoplankton jest ostatecznie przetworzony na mięso ryb. Podczas eksploatacji stawu nie można dopuścić do wyczerpania tlenu z wody, zwłaszcza ze względu na ryby. Należy podkreślić wielkie znaczenie fotosyntezy, która, oprócz dyfuzji tlenu z powietrza, jest dodatkowym, poważnym źródłem tego pierwiastka w wodzie. Do oczyszczania wody w stawach biologicznych nadają się ścieki bytowo-gospodarcze oraz z przemysłu spożywczego, np. mleczarni, cukrowni, krochmalni. Fitoplankton rozwijający się w takich stawach jest reprezentowany przez drobne formy z rodzajów Chlorella i Synechococcus, które często rozwijają się masowo, nadając wodzie jaskrawozieloną barwę. W stawach biologicznych, oprócz wymienionych form glonów, występują często zakwity glonów z rodzajów Euglena i Chlamydomonas (wiciowce zielone). Oczyszczone ścieki odpływające ze stawu lub kompleksu stawów są klarowne, pozbawione zapachu (jeśli występuje, to jest to zapach ziemny, pochodzący od glonów), a redukcja BZT₅ osiąga 95% i więcej, natomiast liczba komórek bakterii E. coli, w stosunku do ścieków surowych, zostaje zmniejszona o 99,99%.

142