IMGP9075

14 B. de Sahagdn - Rzecz z dziejów Nowej Hiszpanii

siędo pracy! W Tlatelolco rozpoczęło się przepisywanie notatek na czysto i tłumaczenie materiałów na-hiszpański. Przy pomocy swoich dawnych uczniów, zakonnik dopracowywał dzieło. Spisywane było w trzech kolumnach: po lewej tekst hiszpański, pośrodku w nahuatl, a w trzeciej kolumnie znajdowały się komentarze językowe. Lecz pech prześladował Sahaguna dalej. W 1576 roku wybuchła epidemia, zabijając mnóstwo osób w kolegium i>powoduj ąc przerwę w pracach.

gS^Podczas gdy Komisarz Generalny oraz Rada Indii sprzyjali Sahaguno-wi i jego pracy, niektórzy franciszkanie starali się uniemożliwić publikację dzieła. Ich koronnym argumentem było twierdzenie, że zapis dawnych zwyczaj ówmożejedynie ułatwić trwanie oraz wyznawanie dawnej religii. Zapewne efektem takich właśnie głosów był rozkaz Filipa II, by wicekról odesłał dzieło Sahaguna do Hiszpanii. Rozkaz królewski dotyczący przesłania pism Sahaguna do Hiszpanii nie został jednak wypełniony dokładnie, bowiemśńonąrsze zpewnością nie wysłano przepisywanego wówczas dzieła franciszkanina (por. Vicente Castro, Rodriguez Molinero 1986, sr 147-15 l)..Ppnaglenie przyszło już w 1578 roku, jednak nie do końca wiadomo,- co zostało wówczas posłane królowi. Najnowszą wersję rękopisu zawiózMoiHiszpanii sam Ródrigo de Seąuera w 1580 roku, lecz nigdy nie poiyiddpmił Sahagńna o losach dzieła. ■_

Ii    tym czasie pojawił się też-edykt.Inkwizycji nakazujący konfiskować

lub niszczyć wszystkie fragmenty Pisma Świętego przetłumaczone na ję-zykiindiańskieAByć.może los ten spotkał przekłady samego Sahaguna. ^^t)bżeśnićfelS771p|^^M|akazałr publikowania teksów na temat indiańskich'zwyczajów IRickard 2002, s. 134); Zdawałoby się więc, iż po wyjeździć ojca deiSeąiiera Sahagun pozostał bez swojego dzieła, bez notatek i materiałów,-z perspektywą, że część jego prac zostanie zniszczona przez Inkwizycję, a dalsze wysiłki, by opisać kulturę indiańską, nie mają sensu. A jednak i w tym przypadku wygrał charakter Sahaguna.

liistaMe dzletaflg

Wbrew rozkazom królewskim Sahagun nie pozbył się wszystkich swoich materiałów. Pózostając w kolegium w Tlatelolco, zajął się pisaniemf§|Ź||| pełnień do Historia-genemlde las cosas de la Nueva Espaha. W tym czar sie powstał Arte ’dmnatorio-{Sztuka Wróżenia) będący zmienioną, .przeredagowaną' i.uzupełmohV_fwersją.Księgi IV Historia generał poświęconej MaśniiiyM^te^Sg^feżgiał sie^również spisaniem; na .nowo relacji indiańskich na temat konkwisty, z czego powstał Libro de la conąuista {Księga na temat konkwisty). Istniejątakże pewne przesłanki, by sądzić, że Sahagun pracował w tym czasie nad słownikiem i gramatyką języka nahuatl.

W 1583 roku franciszkanin doczekał się pierwszego i jedynego za jego życia wydania napisanego przezeń tekstu. Było to dzieło zatytułowane Psalmodia cristiana y sermonario de los sanctos del ano, en lengua mexicana: Compuesta por el muy reverendo padrefray Bernardino de Sahagun, de la orden de Sanct Francisco. Ordenado en cantares y psalmos para que can-ten los indios en los areytos que hacen en las iglesias (Psalmy chrześcijańskie i kazania na święta doroczne, w języku meksykańskim. Ułożone przez wielce czcigodnego ojca Bernardino de Sahaguna z zakonu św. Franciszka, ujęte w pieśni lub psalmy, by Indianie śpiewali je podczas swoich uroczystości w kościołach). Tekst ten był uzupełnioną i poprawioną wersją kazań napisanych wcześniej przez Sahaguna. Ostatnie lata życia także nastręczyły zakonnikowi wielu trudności. Już w bardzo sędziwym wieku został on wciągnięty w spór rozgrywający się w zakonie między zwolennikami Komisarza generalnego Pedro Ponce a prowincjała Pedro de San Sebastian. Interpretacje tego zatargu są różne, jedni twierdzą, że była to walka o wpływy stronnictwa hiszpańskiego ze stronnictwem z Nowego Świata (por. Vicente Castro, Rodriguez Molinero .1986, s, 165-179); inni natomiast twierdzą, że zarzewie konfliktu stanowiła groźba zagarnięcia dóbr zakonnych przez kler świecki (por. León-Portilla 2002, s. 247-242). Spór ten pokazał, jak kruche były postulaty powrotu do ubóstwa, skupienia się na Słowie Bożym i ścisłego zachowania reguły, które przyświecały Sa-hagunowi w jego podróży do Nowego Świata.

Ostatnie chwile życia Sahagun spędził w Tlatelolco. Słabnącego już franciszkanina współbracia przewieźli wprawdzie do szpitala w klasztorze św. Franciszka w Mieście Meksyk, ale na próżno. Ze stolicy na krótko powrócił jeszcze do Tlatelolco, gdzie w 1590 roku zmarł. Tam też został pochowany.

Historia generał de las cosas de la Nueva Espaiia

‘Códlcę Floreńtlno

Rękopis zawieziony przez ojca Rodrigo de Seąuera do Hisżpanii był dziełem ogromnym. Obok tekstów w nahuatl Oraz po hiszpańsku zawierał też ogromną ilośńilustracji. Ten rękopis znajduje Się obecnie w bibliotece we Florencji. Niektórzy badacze twierdzą* że istniały dwa oryginalne rękopisy