412 II Anestezjologia ogólna
Metyldopa obniża obwodowy opór naczyniowy; częstość akcji serca i objętość minutowa zasadniczo nie ulegają zmianie. Środek podaje się zwłaszcza w połączeniu z diuretykiem, ze względu na działania niepożądane jest jednak obecnie bardzo rzadko stosowany.
Działania niepożądane ważne dla anestezjologa:
- ortostatyczny spadek ciśnienia tętniczego i bra-dykardia,
- w dużych dawkach efekt sedacyjny,
- depresje, zaburzenia snu, lęk, parkinsonizm,
- zespół tocznia.
► Diuretyki i środki znieczulenia ogólnego nasilają działanie hipotensyjne leku.
► W wyniku działania ośrodkowego zmniejsza się
0 20-40% zapotrzebowanie na leki sedacyjne
1 środki znieczulenia ogólnego.
► Barbiturany, trójpierścieniowe leki przeciwde-presyjne i aminy sympatykornimetyczne osłabiają działanie przeciwnadciśnieniowe a-mety-łodopy.
► Preparaty litu, haloperidol i dehydrobenzperidol mogą zwiększać toksyczność a-metylodopy.
► Gwałtowne odstawienie a-metylodopy może u niektórych chorych prowadzić do dużego wzrostu ciśnienia. Leczenie: nitroprusydek sodu.
Leki te stosuje się w leczeniu zarówno nadciśnienia, jak i choroby niedokrwiennej serca. Zależnie od stopnia selektywności działają w różnym stopniu na receptory (i, i (32 układu współczulnego (zob. rozdz. 9). Mechanizm działania hipotensyj-nego dokładnie nie jest znany; korzystne efekty w chorobie niedokrwiennej serca są związane ze zmniejszeniem zużycia tlenu przez mięsień sercowy (zob. rozdz. 46). W praktyce anestezjologicznej należy brać pod uwagę, że:
Gwałtowne zaprzestanie podawania leków p-adrenolitycznych może spowodować wystąpienie stanowiącego zagrożenie życia zespołu odstawienia. Dlatego w ciężkich przypadkach choroby niedokrwiennej serca środków tych w okresie okołooperacyjnym nie można odstawiać.
Zespół odstawienia (zob. rozdz. 9) występuje u ok. 5% wszystkich chorych po nagłym zaprzestaniu podawania leków p-adrenolitycznych, a w jego przebiegu mogą wystąpić:
- komorowe zaburzenia rytmu serca,
- dusznica bolesna,
- zawał mięśnia sercowego lub nawet nagła śmierć sercowa.
Należy też pamiętać, że środki wziewne znieczulenia ogólnego zwiększają inotropowo ujemne działanie (3-adrenolityków. Zaleca się więc ostrożność w ich dawkowaniu.
Leki te stosuje się przede wszystkim w leczeniu nadciśnienia i choroby niedokrwiennej serca. Działają rozszerzająco na tętniczki, upośledzają kurczliwość mięśnia sercowego, zwalniają częstość akcji serca i szybkość przewodzenia (p. rozdz. 9).
- Werapamil i diltiazem wydłużają odstęp PQ i mogą wywołać blok przedsionkowo-komorowy.
- Werapamil i diltiazem nasilają inotropowo ujemne działanie [3-adrenolityków. Konieczne jest więc zachowanie najwyższej ostrożności w ich stosowaniu, zwłaszcza przy podawaniu dożylnym.
- Działanie naczyniorozszerzające antagonistów kanału wapniowego zwiększa się pod wpływem anestetyków wziewnych i opiodów; podobnie antagoniści kanału wapniowego nasilają spadek przewodnictwa wywołany przez anestetyki wziewne.
- Zapotrzebowanie na anestetyki wziewne zmniejsza się pod wpływem antagonistów kanału wapniowego.
- Antagoniści kanału wapniowego mogą nasilać działanie depołary żujących i niedepol ary żujących środków zwiotczających.
Po gwałtownym zaprzestaniu podawania antagonistów kanału wapniowego nie obserwuje się ostrego zespołu odstawienia. Kontynuowanie przewlekłego leczenia w okresie okołooperacyjnym zaleca się przede wszystkim w niestabilnej dusznicy bolesnej i stanach skurczowych naczyń wieńcowych.